احتمالا پیش از این با افرادی روبرو شده‌اید که بوی بد دهانشان به قدری نامطبوع بوده که تمایل به نزدیک شدن به آن‌ها نداشتید. یا حتی رنگ و روی دندان‌هایشان به قدری کثیف بوده که در حین صحبت با آن‌ها روی دندان‌هایشان نگاه نمی‌کردید. وقتی افراد به سلامت دندان‌های خود اهمیت نمی‌دهند و پس از هر وعده غذایی مسواک نمی‌زنند، لایه‌ای از مواد غذایی بر روی دندان‌ها به شکل نازک و غیر قابل رؤیت جمع می‌شود. این لایه‌ها در ابتدا بیخطر هستند و با فرم دندان تداعی نمی‌کنند، اما به مرور زمان باعث ایجاد بوی بد و تبدیل مواد غذایی به اسیدهای ضار می‌شوند که باعث ایجاد حفره در دندان می‌شوند و دندان را تخریب می‌کنند. برای پاک کردن این پلاک‌ها و جرم‌های دندانی، بهتر است به مطب دندانپزشکی مراجعه کرده و جرمگیری و بروساژ دندان را انجام داده تا سلامت دهان و دندان شما حفظ شود.
آیا می خواهید برای جرم گیری دندان های خود به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید، اما نگرانی هایی دارید؟ آیا روش های آن را می شناسید؟ آیا می دانید که چه مدت یک بار باید جرم گیری دندان انجام دهید؟ این مقاله را مطالعه کنید تا اطلاعاتی کامل درباره جرم گیری دندان به دست آورید.
جرم دندان چیست؟
جرم دندان، به اصطلاح پلاک میکروبی، یک لایه چسبنده و بدون رنگ از باکتری‌هاست که به صورت رسوب نرم بر روی دندان‌ها تجمع می‌کند. این جرم همان پلاک میکروبی است که در صورتی که بیش از 24 تا 48 ساعت روی دندان‌ها قرار بگیرد و برداشته نشود، با مواد معدنی در بزاق دهان ترکیب شده و در نتیجه مواد معدنی در آن نفوذ کرده و سخت شده، به سطح دندان‌ها چسبیده و با شستشو و مسواک پاک نمی‌شود. این جرم همچنین می‌تواند در بالای و زیر لثه قرار بگیرد و به شکلی کاملاً محکم بر روی ریشه دندان چسبیده باشد. رنگ جرم زیر لثه معمولاً قهوه‌ای تا سیاه یا سبز مایل به سیاه است. این جرم در صورتی که برطرف نشود، باعث ایجاد بیماری لثه، تحلیل استخوان اطراف ریشه و در نهایت لقی دندان می‌شود. جرم بالای لثه نیز معمولاً سفید تا کرم یا گاهی خاکستری است و باعث تجمع پلاک باکتریال می‌شود. بهتر است جرم دندان به‌موقع برطرف شود تا باعث تحلیل لثه نشود و سلامت دهان و دندان حفظ شود.
علل ایجاد جرم دندان
اگر دندان‌ها برای چند روز متوالی مسواک زده نشود و لایه‌های غذایی روی آن‌ها جمع شوند، با زدن مسواک می‌توان آن‌ها را از بین برد. اما اگر فاصله زمانی و عمر این لایه‌ها به چند ماه یا سال برسد، دیگر نمی‌توان به راحتی از شر آن‌ها خلاص شد. در این صورت، زردی لایه‌ها بر روی دندان باقی می‌ماند و ظاهر زشتی ایجاد می‌کند. علاوه بر افرادی که در مراقبت از دندان‌های خود بی‌توجهی می‌کنند، افراد دیگری هم به این مشکل دچار می‌شوند. سیگاری‌ها و مصرف‌کنندگان مواد مخدر نسبت به دیگران بیشتر به جرمگیری دندان‌ها نیاز دارند. همچنین، کسانی که بیش از حد چای می‌نوشند نیز ممکن است به جرم دندان مبتلا شوند. لازم به ذکر است که علاوه بر مواد غذایی، خود بزاق دهان نیز می‌تواند باعث افزایش جرم بر روی دندان‌ها شود. بنابراین، حتی اگر برای مدتی غذا هم نخوریم، همچنان جرم‌ها بر روی دندان‌ها جمع می‌شوند.
از بین رفتن جرم باعث کاهش پوسیدگی دندان می شود. بروساژ و جرم گیری دندان همچنین باعث بهبود ورم و التهاب لثه شده و مانع از تبدیل شدن این مشکل به یک بیماری شدید لثه می شود. با این‌حال، مزیت‌های جرم گیری دندان تنها تا زمانی‌دوام دارد که‌دوباره جرم روی دندان شکل نگیرد. بعضی از بیماران که بهداشت دهان و دندان خود را بخوبی رعایت نکنند، به جرم گیری دندان دوره‌ای نیاز پیدا می کنند.
چه مدت یکبار نیاز به جرم گیری دندان است؟
این تماما بستگی به این دارد که شما تا چه اندازه به بهداشت و سلامت دندان های خود اهمیت می دهید. بسیاری از افراد تنها با یک بار جرم گیری، جرم سنگین و انباشته شده بر روی دندان هایشان ازبین می رود و پس از آن شروع به مراقبت از دندان می کنند و دیگر نیاز اساسی به این کار ندارند و در صورت لزوم می توانند از روش دستی استفاده کنند. ولی چیزی که کاملا مشخص است این است که هر کس سالی یکبار به این کار نیاز دارد تا جرم هایی که با ابزاری مانند مسواک قابل پاک شدن نیستند، با ابزارهای قوی تری مانند ابزار دندانپزشکی از بین بروند. هر چه مراقبت شما از دندان هایتان بیشتر باشد جرم گیری ساده‌تر، سریع تر و غیر ضروری تر است.
در مورد افرادی که مرتب مسواک می زنند، چندان مهم نیست که سالی یکبار این عمل را انجام بدهند. ولی اگر این کار را توسط دندانپزشک کار بلد انجام بدهند، بسیار خوب است.
اینکه گفته می شود هر شش ماه یکبار جرم گیری دندان صورت گیرد، مبنای علمی برای همه‌ی افراد ندارد و تنها افرادی محدودی هستند که با توجه به تشخیص دندانپزشک متخصص لازم است تا هر شش ماه یکبار دندان های خود را جرم گیری کنند.
هزینه جرم گیری و بروساژ دندان
برای در نظر گرفتن قیمت جرم گیری دندان باید مواد متعددی را مد نظر قرار داد. از جمله این موارد هزینه های تصویر برداری، تخصص و مهارت دندانپزشک و هزینه هایی که در خصوص جرم گیری عمیق دندان وجود دارد. در رابطه با هزینه های تصویربرداری باید گفت که همه ی افراد مجبور به عکس برداری نیستند و با توجه به شرایط دهان و دندان خود، دندانپزشک این تشخیص را می دهد. باید این را در نظر داشته باشید که اگر شرایط جرم دندان هایتان وخیم باشد و دچار خونریزی های لثه باشید، شاید لازم باشد تا بیشتر از یک بار دندان های خود را جرم گیری کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره هزینه جرم گیری دندان، با کلینیک دندانپزشکی خود تماس بگیرید.
آیا بیمه تعرفه ای بابت جرم گیری دندان به بیمه شدگان خود ارائه می دهد؟
با توجه به این موضوع که جرم گیری دارای کاربرد درمانی بوده و به منظور زیبایی صورت نمی گیرد، بیشتر بیمه های درمانی هزنیه ای را بابت آن تقبل می کنند. برای اینکه اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست آورید، باید با بیمه درمانی خود هماهنگی لازم را انجام دهید و بعد از جرم گیری دندان های خود، رسید مربوطه را تحویل بگیرید.
روش‌های جرم گیری دندان
به فرایند زدودن جرم از دندان جرم گیری می گوییم. جرم گیری دندان در طی چند جلسه انجام می شود و باید بیمار در فاصله بین جلسات، طبق دستورات دندانپزشک عمل کند و بهداشت را کاملا رعایت کند و از دهانشویه‌های مخصوص استفاده کند.
دو روش اصلی برای از بین بردن جرم دندان وجود دارد، البته بعضی از دندانپزشکان از هر دو روش استفاده می کنند. در ادامه این دو روش شرح داده می شود.
-
جرم گیری با ابزارهای دستی
دندانپزشک شما در این حالت از یک جرم گیر دندان استفاده می کند و به صورت دستی پلاک‌های موجود روی دندان را از بین می برد. از آنجا که دندانپزشک توانایی مشاهده پلاک‌ها را ندارد، مجبور است از حس لامسه خود برای شناسایی نواحی ایجاد پلاک و رسوب بر روی دندان‌ها استفاده کند.
-
جرم گیری با ابزارهای اولتراسونیک
ابزار جرم گیری دندان اولتراسونیک پلاک‌ها را از روی دندان شما با لرزش یکسر فلزی، پاک می کند، در این روش از اسپری کردن آببرای شستن پلاک‌ها از روی دندان و سرد نگهداشتن سر دستگاه استفاده می شود.
در ادامه مراحل و چگونگی از بین بردن جرم دندان را شرح خواهیم داد.-
مرحله اول: جرم گیری و کورتاژ لثه
زمانی که با درمان جرم دندان و پلاک دندان ها، همچنان عوامل ایجاد عفونت دربافت اپیتلیوم (بافت پوششی) لثه‌ای اطراف دندان باقی بماند، با انجام کورتاژ لثه ای می توان درمان را انجام داد. لیزر با حذف بافت اپیتلیوم عفونی و حفظ بافت همبند سالم در لایه‌های زیرین، موجب می شود که بافت لثه‌ای سالمی ساخته شود.
در این کلینیک جرم گیری و جرم گیری عمیق دندان‌ها معمولا در دوتا چهار جلسه انجام می گیرد. دندانپزشک برای اینکه احساس درد نکنید، لثه‌ها را با استفاده از بی‌حسی موضعی بی حس می کند. در هر جلسه یک چهارم دهان و به‌مدت 45 دقیقه تحت درمان قرار می گیرد. در صورتی که بیماری لثه پیشرفته نباشد، جرم گیری در یک جلسه بطور کامل انجام می گیرد. -
مرحله دوم: بروساژ دندان
احتمالا شما هم واژه بروساژ دندان را همراه با جرم گیری دیده یا شنیده‌اید. دندانپزشکان با آغشته کردن دندان ها به خمیر مخصوص و استفاده از وسیله‌ای چرخشی که یک برس به سر آن بسته شده است، اقدام به بروساژ سطوح دندانی می کنند، این کار معمولا بعد از جرمگیری دندان و برای بوجود آوردن سطح صیقلی روی دندان و همچنین حذف رنگ‌ها و لکه‌هایی که چسبندگی زیادی ندارند و سفید کردن دندان، استفاده‌می شود.
-
مرحله سوم: صیقلی کردن دندان با AIRFLOW
صیقلی‌کردن دندان با Airflow روشی ایده‌ال برای از بین بردن لک و تغییر رنگ ناشی از کشیدن سیگار و قلیون، مصرف چای و قهوه است، زیرا علاوه بر سفید شدن دندان، بطور کامل پلاک دندان ها را از بین می برد. از این روش‌برای پاکسازی و باز کردن فیشرها قبل ازشیار بندی دندان استفاده می شود. این روش جرم گیری دندان با صیقل دادن دندان بدون تماس مستقیم، فشار و گرما باعث بهبود وضعیت دندان‌های بیمار می شود و نسبت به دیگر روش‌های درمانی پریودنتال برتری‌دارد. در این روش، یک اسپری هوا و سدیم بی‌کربنات و جت آب برای برطرف کردن پلاک و لکه‌ها مورد استفاده قرار می گیرند. در این روش بیمار دردی را حس نخواهد کرد.
-
-
جرم گیری دندان با لیزر
- تقبل هزینه جرمگیری دندان و جرم گیری عمیق لیزری دندان هم به منظور پیشگیری و هم بعنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. روش جرم گیری و سفید کردن دندان با لیزر بعنوان یک اقدام پیشگیرانه استفاده می شود.
پس از روش‌های پاکسازی عمیق، پاکت‌های لثه و سطوح ریشه بایک لیزر آبی درمان می شوند تا اتصال مجدد بافت‌های لثه را بهبود ببخشد. اینکار باعث تسکین التهاب و بهبودی سریع بافت‌های لثه می شود و باعث اتصال دوباره‌ی بافت‌های لثه به دندان می شود. دستگاه AMD Laser : در این روش از ژل بلیچینگ برای سفید کردن دندان ها، بر روی دندان ها استفاده می شود و در ادامه پرتو شتاب دهنده بطور مستقیم بر روی دندان ها تابانده می شود تا به این ترتیب حداکثر نتایج بهینه حاصل شود. روش سفید کردن دندان با لیزر یک‌روش بیخطر و بدون درد است. به‌این ترتیب می توان رنگ دندان ها را تا 8 درجه در مدت کمتر ازیک ساعت سفید کرد. درطول جلسه بعدی، دندان پزشک مجددا لثه‌ها را معاینه می کند تا میزان بهبودی پاکت‌های لثه را بررسی کند. در صورتی‌که عمق پاکت‌های لثه هنوز بیش از 3 میلیمتر باشند، روش‌های درمانی قوی‌تر از سفید کردن دندان با لیزر تجویز می شود.
آیا جرم گیری دندان درد دارد؟
بسیاری از افرادی که برای اولین بار قصد انجام جرم گیری دندان را دارند، برایشان این سوال پیش آمده است که آیا جرم گیری دندان درد دارد و درد آن به چه صورت است؟ باید گفت که این روش درمانی درد بسیار اندکی داشته که هیچ نیازی به حسی ندارد. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که اگر جرم روی دندان های بیمار به نسبت بالایی شدید باشد، میزان درد و حساسیت بیشتری را تجربه خواهد کرد.
عوارض جرم گیری دندان
با وجودی که روش‌های درمانی جرم گیری دندان و تمیز کردن عمیق ریشه‌های دندان پر خطر نیستند، اما خطر ایجاد خونریزی لثه و عفونت در لثه‌ها همواره وجود دارد. برای جلوگیری از این‌مشکل پس از جرمگیری دندان، ممکن‌است دندانپزشک از فیبرهای آنتی بیوتیک بر روی لثه برای مدت یک هفته پس از درمان استفاده کند. اگر شما با خطر بالای عفونت لثه مواجه هستید، ممکن است به شما توصیه شود قبل و بعد از انجام جرم گیری از داروهای آنتی بیوتیک استفاده کنید تا به این ترتیب از ورود باکتری‌ها به جریان خون پیشگیری شود.
مراقبت‌های پس از جرم گیری و بروساژ دندان
- حتما سالی یک بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید.
- اگر در هنگام مسواک زدن دچار خونریزی در ناحیه‌ای از لثه شدید، مطمئنا نیاز به مراجعه به دندانپزشک دارید.
- با دقت مسواک زدن یکی از مهمترین عوامل جلوگیری از جرم دندان است، روزی 30 ثانیه مسواک زدن نمی تواند کمک شایانی به جلوگیری از جرم گرفتن دندان نماید.
- بعد از جرم گیری حتما از دهانشویه که دندانپزشک تجویز می کند، استفاده نمایید. زیرا در بهبود زخم‌های به‌جا مانده از جرم گیری موثر است و یک هفته بعد از جرم گیری استفاده از دهانشویه را قطع نمایید.
- درصورت حساس شدن دندان پس از جرم گیری اصلا نیاز به نگرانی نیست ، حساسیت دندان پس از مدتی رفع خواهد شد.
- جرم گرفتن دندان فقط در بزرگسالان اتفاق نمی افتد. ممکن است دندان های کودکان نیز جرم بگیرند. درصورتی که در بررسی‌های دوره ای دندانپزشک وجود جرم را تشخیص دهد، دندان کودکان هم باید جرم گیری شود. جرم های ایجاد شده روی دندان کودکان نیز مانند بزرگسالان است.
- تقبل هزینه جرمگیری دندان و جرم گیری عمیق لیزری دندان هم به منظور پیشگیری و هم بعنوان یک روش درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. روش جرم گیری و سفید کردن دندان با لیزر بعنوان یک اقدام پیشگیرانه استفاده می شود.
-
سؤالات رایج
-
آیا انجام دادن جرم گیری خطر دارد؟
بیشتر افراد این تصور را دارند که جرم گیری به مینای دندان آسیب زده و باعث پوسیدگی دندان ها شده ولی باید ذکر شود که وجود جرم هایی که روی دندان و لثه ها هستند به بافت دندان ها آسیب جدی وارد می کنند و با تجمع میکروب ها در دهان به تکثیر هم ادامه می دهند. پس وجود جرم در دهان مضر بوده نه از بین بردن جرم ها.
نکته‌ای که باید بدانید این است که جرم گیری باعث حساس شدن دندان شده و با برخورد کردن نوشیدنی‌های سرد و گرم به آن تیر کشیده و جرم هایی که تا قبل از آن روی دندان بودند، بعنوان عایقی عمل کرده که جلوی حساسیت را گرفته و اگر این لایه جرم از روی دندان از بین برود. منجر به این حالت شده و کاملا طبیعی بوده ولی این حساسیت فقط تا چند روز بعد از انجام جرم گیری وجود دارد. پس نباید نگران این موضوع باشید. -
آیا جرم گیری باعث ضعیف شدن و لق شدن دندان می شود؟
از آنجا که افراد در مورد جرم گیری دندان اطلاعات‌کافی ندارند، بسیار طبیعی است که نظریات اشتباه و شایعه‌ها را در این زمینه باور کنند. یکی از این شایعه ها این است که با انجام عمل جرم گیری بر روی دندان ها آن ها لق خواهند شد. این باور کاملا غلط است زیرا با انجام این عمل به هیچ عنوان دندان لق نمی شود. پس از آن که جرم بر روی دندان می نشیند، اسیدی که از جرم ها بوجود میاید، سبب می شود تا بخشی از قسمت‌های دندان نابود شود و بنابراین دندان لق بنظر بیاید. اما فرد بیمار متوجه این موضوع نخواهد شد و علت آن هم این است که حجم جرم ها به اندازه ایست که دور دندان را احاطه می کند و فرد اصلا حس نمی کند که بخشی از دندانش را از دست داده. ولی پس از آنکه جرم گیری دندان کاملا انجام شد، جرم‌ها از بین می روند و اکنون دیگر جرمی وجود ندارد که فضای از دست رفته میان لثه و دندان را پر کند. بنابراین بسیاری این تصور را دارند که جرم گیری دندان ها را لق می کند. این نظر اصلا صحت ندارد و هیچ توجیه علمی برای آن وجود ندارد.
-
آیا استفاده از خمیر دندان ضد جرم مفید می باشد؟
خیر، جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نمی شود و برای این منظور از دندانپزشکان باید کمک گرفت، ضمناً خمیر دندان هایی‌که بعنوان ضد جرم معرفی شده اند، دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه‌های رسوب نموده بر دندان را که زنگ (Stain) نام دارد، تمیز می کنند و استفاده همیشگی از آن ها توصیه نمی گردد. این خمیر دندان ها، بعلت دارا بودن مواد ساینده زیاد، ایجاد خراش‌های بسیار ظریف بر سطح دندان ها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم میاورند. به مرور زمان با خوردن برخی خوراکی ها بر روی دندان ها ایجاد جرم می شود که باید دندان ها جرم گیری شوند، زیرا بصورت لایه‌ی زرد رنگ تشکیل می شوند و اصلا ظاهر خوبی در هنگام لبخند زدن نداشته و شما می توانید درمنزل هم جرم گیری دندان انجام دهید و جرم ها را نابود کنید. انجام جرم گیری با سوزش همراه بوده پس‌حتما باید دهان را ضدعفونی کرده و یک روز درمیان از شوینده‌های قوی استفاده کرد تا از تشکیل شدن مجدد جرم‌ها بر روی دندان جلوگیری شود.
-
آیا می توان دندان ایمپلنت، لمینیت و کامپوزیت شده را جرم گیری کرد؟
جرم گیری و سفید کردن دندان‌ها همیشه با هم انجام می شوند. این کارها با هدف برداشتن جرم‌ها و پلاک‌هایی که‌روی لثه یا زیر آن جمع شده‌اند، انجام می شوند. پزشک از یک ابزار دستی با سیستم‌های دیپلر و اولتراسوند توسط EMS مخصوص ایمپلنت‌های دندانی و ونیرهای دندانی بدون احتمال خراب شدن سطح خارجی آنهارا تمیز می کنند.
اگر شما ایمپلنت دندانی در دهان خود دارید، باید بطور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که اطراف آن ها بطور صحیح تمیز شده و از بروز عفونت‌هایی که باعث لق شدن آن ها می شود، پیشگیری شود. ایمپلنت‌ها نیز مانند دندان‌های طبیعی نیاز به توجه ویژه دارند. -
آیا پولیشینگ برای دندان مضر است؟
در انتهای جلسه درمانی در مطب دندانپزشک پس از این که دندان‌ها بطور کامل تمیز و معاینه شدند، دندانپزشک آن ها را پولیش می کند. در این فرایند از خمیردندان‌های دانه‌دار بر روی دستگاه پولیش چرخشی استفاده می شود.
طبق مقالات چاپ شده در مجله بین‌المللی موارد عملیاتی در بهداشت دندان گفته شده که در حالی که پولیشینگ باعث تمیز شدن دندان‌ها می شود، اما این فرایند صد درصد الزامی و ضروری نیست. پولیشینگ دندان‌ها هیچ مزیتی برای سلامتی ندارند و هیچ تأثیری بر پوسیدگی، سرطان دهان یا بیماری لثه ندارند.
بیشتر دندانپزشکان انجام پولیشینگ را توصیه می کنند. این بدان معناست که دندانپزشک فقط قسمت‌های لکه‌دار دندان‌ها و نه همه آن ها را درخشان‌تر می کند. این بدان دلیل است که برخی تحقیقات نشان می دهند که پولیشینگ زیاد همه دندان‌ها ممکن‌است باعث ازبین رفتن مینای دندان‌ها شوند. به هر حال، اگر بخواهید دندان‌های خود را پولیش کنید، نباید بیش از دو مرتبه در سال این کار را انجام دهید، زیرا استفاده از خمیر دندان‌های خشن‌تر و دو مرتبه پولیشینگ دندان در سال می تواند باعث آسیب‌دیدگی مینای دندان شود.
-
