کامپوزیت دندان چیست و چگونه انجام می‌شود؟
کامپوزیت و یا روکش دندان نوعی مواد پرکاربرد در دندانپزشکی است که با کمک آن می‌توان ایرادات ظاهری دندان‌ها مانند بدرنگی، لکه‌های دندان، فواصل بین دندان‌ها، نامرتبی دندان‌ها و …. را رفع نمود. این مواد با دقت و مهارت بسیار بالای دندانپزشک بر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد به گونه‌ای که حالت طبیعی آن از بین نرود. سپس با استفاده از تابش نور بر روی این مواد سفت و سخت می‌شوند.
مواد کامپوزیت ترکیبی از ماتریس رزین، مواد پرکننده و مواد اتصال دهنده است و قرار گرفتن این مواد بر روی دندان‌ها به صورت لابه به لایه انجام می‌شود و تا زمانی که تمامی ایرادات دندان‌ها رفع شوند این کار ادامه پیدا می‌کند.
مراحل کامپوزیت دندان چیست؟
برای انجام روکش دندان در ابتدا بایستی به بهترین دندانپزشک در این زمینه مراجعه نمایید و پس از آن مراحل زیر را طی کنید:
۱_ دریافت ویزیت اولیه و مراجعه حضوری به دندانپزشک متخصص برای انجام معاینات و بررسی‌های لازم
۲_ در صورت نیاز و تجویز دندانپزشک متخصص گرفتن عکس‌های لازم برای بررسی‌های بیشتر
۳_ ترمیم و یا پر کردن دندان‌های اسیب دیده قبل از انجام کامپوزیت ونیر
۴_ تمیز کردن کامل دندان‌ها قبل از اقدام به کامپوزیت برای آماده سازی دندان‌ها
۵_ انتخاب رنگ کامپوزیت دندان بر اساس سلیقه بیمار و رنگ طبیعی دندان‌ها
۶_ آماده سازی سطح دندان‌ها و در صورت نیاز تراش محدود بر روی سطح دندان
۷_ قرار دادن لایه به لایه مواد کامپوزیت و شکل دادن آن و در نهایت تاباندن نور بر روی مواد
۸_ پالیش و صیقل دادن دندان کامپوزیت شده برای ایجاد فرمی طبیعی
انواع کامپوزیت دندان (بهترین نوع کامپوزیت)
کامپوزیت دندان را می‌توان در انواع مختلفی یافت که انتخاب نوع آن به نظر دندانپزشک متخصص پس از انجام بررسی‌های لازم بستگی دارد. در ادامه به توضیح این موارد پرداخته شده است:
ماکروفیل یا کامپوزیت درشت دانه
در این نوع از کامپوزیت دندان دارای مواد با ذراتی در حدود ۱۰ تا ۱۵ میکرومتر می‌باشد. اینگونه مواد کامپوزیت نسبت به سایر روکش‌های دندان درشت‌تر بوده که همین موضوع باعث شده تا از مقاومت بیشتری برخوردار باشد. مسئله مهم در مورد این نوع کامپوزیت این است که به دلیل استفاده از ذرات درشت‌تر مواد ترمیم آن به سختی صورت می‌گیرد.
میکروفیل یا کامپوزیت ریز دانه
در این نوع کامپوزیت همان طور که از نام آن پیداست ذرات تشکیل دهنده آن از موادی در حدود ۱۰۰ نانومتر تشکیل شده است. به دلیل وجود ذرات ریزدانه در این نوع کامپوزیت باعث شده است تا ترمیم آن به راحتی صورت گیرد و در نهایت به نتیجه‌ای صاف و یکدست برسد. اما باید در نظر داشته باشید که مقاومت و استحکام آن ضعیف‌تر می‌باشد.
نانو هیبرید، هیبرید و میکرو هیبرید
برخی از ذرات این نوع روکش‌های دندان در حدود ۱۰ تا ۱۵ میکرومتر هستند و برخی دیگر از آن‌ها در محدوده ۴۰ میکرومتر قرار دارند. نانوهیبریدها در دسته کامپوزیت هیبرید و با ذراتی کمتر از ۱۰۰ نانومتر تشکیل شده‌اند. از مزایا و معایب آن می‌توان به مقاومت بالا و زیبایی کوتاه مدت تر نسبت به سایر روش‌ها اشاره کرد.
نانوکامپوزیت‌ها
از این نوع روکش‌ها برای حل مشکلات قبلی در کامپوزیت‌های ترکیبی استفاده می‌شوند. اندازه ذرات تشکیل دهنده در این مدل از روکش‌ها در حدود ۲۰ نانومتر است که از مقاومت مناسبی هم برخوردار است. از این نوع کامپوزیت‌های دندان می‌توان به راحتی در ترمیم دندان‌ها و جلا دادن آن استفاده نمود.
طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
عمر و ماندگاری کامپوزیت دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد که بر اساس آن می‌توان این مدت زمان را افزایش و یا کاهش داد. برخی از فاکتورهای موثر بر روی طول عمر کامپوزیت ونیر به شرح زیر هستند:
- میزان رعایت بهداشت دهان و دندان
- رژیم غذایی بعد از کامپوزیت دندان
- جنس و نوع روکش‌های دندان
- میزان مهارت دندانپزشک
- و ….
موارد استفاده کامپوزیت دندان
از کامپوزیت ونیر می‌توان برای موارد زیر استفاده نمود:
کامپوزیت دندان جلو
کامپوزیت دندان جلو چگونه است؟ روکش دندان با استفاده از کامپوزیت یکی از روش‌های بسیار مناسب برای زیبایی دندان‌های قدامی می‌باشد. زمانی که دندان‌های جلو دچار شکستگی، تغییر رنگ و یا حتی فواصل بین دندانی باشد به راحتی می‌توان از این روش برای ترمیم و اصلاح آن استفاده نمود. اینکار همچنین به داشتن لبخندی زیباتر و در نهایت به دست آوردن چهره‌ای جذاب‌تر کمک بسیاری می‌کند.
پر کردن فضای خالی بین دندان‌ها
یکی دیگر از موارد پرکاربرد برای استفاده از کامپوزیت دندان، پر کردن فواصل خالی بین دندان‌ها می‌باشد. بسیاری از افراد برای حل این مسئله اقدام به انجام کامپوزیت می‌کنند که علاوه بر رفع این مشکل به زیبایی دندان‌هایشان کمک بسیاری می‌کنند.
دندان افتاده
کامپوزیت می‌تواند به دلایل مختلفی همچون پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت، عفونت لثه، فشار بیش از حد به کامپوزیت، کیفیت نامناسب کامپوزیت و …. از روی دندان جدا شود. پس از بروز این مسئله بایستی سریعا به مطب پزشک خود مراجعه نمایید تا پس از بررسی‌های لازم تعمیر و یا تعویض گردد.
دندان بهم ریخته
دندان‌های بهم ریخته و یا نامنظم در صورتی که میزان شدت آن بسیار بالا نباشد می‌توان از کامپوزیت برای بهبود و اصلاح این موارد استفاده نمود. در واقع مواد کامپوزیت می‌تواند نامرتب بودن دندان‌ها را تا حدودی پوشش بدهد.
دندان بدون تراش
یکی از مزیت‌های بسیار مهم در کامپوزیت دندان، عدم نیاز به تراش دندان برای چسباندن این مواد می‌باشد. در بعضی از مواقع که تاج دندان بزرگ بوده و ممکن است باعث درشت شدن دندان‌ها شود ممکن است پزشک به صورت کاملا محدودی آن را تراش بدهد.
کامپوزیت دندان بالا
بسیاری از افراد تمایل دارند تا تنها دندان‌های فک بالای خود را کامپوزیت کنند چرا که نسبت به دندان‌های پایین بیشتر قابل مشاهده می‌باشد. اینکار می‌تواند باعث شود تا فرد لبخندی زیباتر و در نهایت چهره‌ای جذاب‌تر داشته باشد.
دندان پوسیده جلو
برای ترمیم پوسیدگی دندان‌های جلو راهکارهای بسیاری وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به پر کردن تاج دندان، کشیدن دندان، عصب کشی و یا ترمیم دندان با کمک کامپوزیت اشاره نمود. استفاده از کامپوزیت دندان می‌تواند علائم پوسیدگی و تیرگی دندان را به طور کامل پوشش بدهد.
دندان پایین
کامپوزیت نیز برای زیبایی دندان های فک پایین هم انجام می‌پذیرد. برای اینکار تعداد دندان‌های مورد نیاز برای انجام اینکار که توسط خود فرد و دندانپزشک تعیین می شود با کمک مواد کامپوزیت پوشش داده می‌شوند.
دندان پر شده
همان طور که می‌دانید کامپوزیت دندان لایه بسیار نازکی از مواد ونیر کامپوزیت همرنگ دندان‌ها می‌باشد. از این جهت می‌توان برای پر کردن دندان‌های آسیب دیده از آن استفاده نمود تا همرنگ سایر دندان‌ها و کاملا طبیعی باشد.
دندان خرگوشی
برای انجام کامپوزیت دندان خرگوشی، مواد با مقاومت بالا بر روی دندان‌های جلویی قرار می‌گیرند و با اشعه نور بر روی سطح دندان سفت و محکم می‌شوند. در نهایت با صیغل دادن این مواد به فرم پذیری بیشتر آن کمک می‌کنند.
دندان جلو امده
در صورت نیاز و بزرگ بودن تاج دندان ممکن است سطح بسیار نازکی از آن تراشیده شود و سپس مواد کامپوزیت بر روی دندان‌ها قرار گیرند. اینکار باعث می‌شود تا حالت جلو آمده دندان‌ها کاملا بهبود یابد و به زیبایی بیشتر لبخند بیمار کمک بسیاری می‌کند. اگر میزان ناهنجاری دندان‌ها زیاد باشد باید ابتدا درمان ارتودنسی دندان انجام شود و پس از آن می‌توانید کامپوزیت دندان انجام دهید.
مزایای کامپوزیت دندان چیست؟
روکش دندان با استفاده کامپوزیت می‌تواند مزایای بسیاری را به همراه داشته باشد که از جمله آن‌ها به موارد زیر اشاره شده است:
- زیبایی لبخند و چهره
- افزایش اعتماد به نفس
- انجام کامپوزیت در یک جلسه
- هزینه کمتر نسبت به سایر روش‌ها
- پوشش بسیاری از عیوب ظاهری دندان‌ها
کامپوزیت دندان چقدر طول می‌کشد؟
کامپوزیت دندان معمولا در طی یک جلسه انجام می‌شود و مدت زمان آن برای هر دندان در حدود ۴۰ تا ۶۰ دقیقه می‌باشد. البته باید بدانید که مدت زمان انجام کامپوزیت به صورت کلی به تعداد دندان‌های مورد نیاز برای انجام اینکار و همچنین مهارت و تخصص دندانپزشک بستگی دارد. از این رو این مدت زمان برای تمامی افراد یکسان نمی‌باشد و ممکن است طول مدت درمان برای یک فرد کاهش و یا افزایش پیدا کند.
کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب است؟
این روش درمانی ممکن است برای تمامی افراد مناسب نباشد از این رو در ادامه به توضیح بیشتر در خصوص افراد واجد شرایط برای انجام کامپوزیت دندان پرداخته شده است:
- متقاضیانی که دارای دندان‌های کوتاه و یا کوچک هستند.
- کسانی که از فواصل خالی در میان دندان‌های خود برخوردار هستند.
- افرادی که دندان‌های آن‌ها به دلایل مختلف دچار تغییر رنگ شده است.
- افرادی که تمایل دارند تا نامرتبی و نامنظمی دندان‌هایشان را رفع نمایند.
- وجود لکه‌های سفید و یا تیره بر روی دندان‌ها با کامپوزیت نیز رفع می‌شود.
کامپوزیت دندان چه عوارضی دارد؟
روکش دندان با استفاده از کامپوزیت می‌تواند مانند سایر روش‌های زیبایی دارای عوارضی باشد که در ادامه به توضیح این موارد پرداخته شده است:
- نسبت به لمینت دندان از مقاومت کمتری برخوردار است.
- همچنین نسبت به لمینت دندان از طول عمر کوتاه‌تری برخوردار است.
- امکان شکسته شدن کامپوزیت دندان بر اثر عدم مراقبت لازم نیز وجود دارد.
- احتمال تغییر رنگ و یا لکه پذیری بر روی این نوع از روکش دندان وجود دارد.
چگونه از کامپوزیت دندان مراقبت کنیم؟
مراقبت بعد از کامپوزیت دندان برای افزایش ماندگاری و جلوگیری از آسیب رسیدن به ان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از این رو در ادامه به این موارد اشاره شده است:
- بهداشت دهان و دندان را بیشتر از قبل رعایت کنید و به صورت مداوم از مسواک و نخ دندان استفاده کنید.
- مصرف نوشیدنی‌های که دارای رنگدانه‌های اضافه هستند مانند نوشابه و یا چایی را کمتر استفاده کنید.
- مصرف سیگار، قلیان و یا سایر دخانیات را کاهش بدهید تا از تغییر رنگ کامپوزیت‌های خود جلوگیری کنید.
- از شکستن آجیل با دندان و قرار دادن اجسام سفت و سخت در بین دندان‌های خود به شدت پرهیز کنید.
- مراقب باشید تا ضربه‌ای به دندان‌های شما وارد نشود زیرا می‌تواند باعث شکستگی کامپوزیت گردد.
- از جویدن و یا خوردن خوراکی‌های چسبناک مانند آدامس و یا پاستیل بعد از کامپوزیت خودداری کنید.
به صورت کلی باید گفت که داشتن رژیم غذایی مناسب بعد از کامپوزیت دندان و استفاده کمتر از خوراکی‌های سفت و یا حاوی رنگ غیر مجاز می‌تواند طول عمر و ماندگاری کامپوزیت‌های دندان شما را افزایش بدهد.
