درمان دندان درد در حاملگی: در دوران بارداری به دلیل تغییراتی که در بدن ایجاد می شود، یک بازه حساس و آسیب پذیر را فرد طی می کند. از نظر ذهنی دوران حاملگی دارای زیبایی های خاص خود است که با مشکلات و چالش هایی همراه است. ایجاد درد در نواحی مختلف بدن همراه با افزایش حساسیت بدن، برای اکثر بانوان اتفاق می افتد که یکی از این دردها مربوط به دندان می باشد. دندان درد در بارداری یک مورد طبیعی است که کم یا زیاد برای مادران رخ می دهد. اطلاع از دلایل ایجاد این دندان درد، روش های پیشگیری و درمان در کنار انجام مراقبت های بعد از درمان، به شما کمک خواهد کرد که نگرانی و استرس خود را در مورد یکی از چالش های دوره حاملگی به خوبی برطرف کنید.
دلایل دندان درد در بارداری
دندان درد اتفاق افتاده در دوران بارداری علاوه بر دلایل معمول دندان درد که برای هر فردی ممکن است اتفاق بیافتد، می تواند ناشی از دلایلی باشد که مستقیما به شرایط بارداری بر می گردد. برخی از رایج ترین دلایل دندان درد در دوران حاملگی عبارتند از :
- تهوع صبحگاهی : در حالت تهوع بازگشت مواد از معده به دهان رخ می دهد، در تهوع صبحگاهی غلظت اسیدی بودن این مواد بسیار بیشتر است و می دانیم که اسید معده چقدر قوی می باشد. امکان اثرگذاری این اسید بر روی دندان ها وجود دارد و ممکن است به تاج دندان آسیب زده و باعث ایجاد حفره روی آن گردد.
- تغییرات رژیم غذایی : در دوران حاملگی علاقه به برخی غذاها بیشتر می شود و میزان استفاده از برخی دیگر از غذاها کم می شود. همین موضوع تعادل ویتامین دریافتی بدن را از بین می برد و مواد غذایی حاوی قند در بند افزایش می یابد. تاثیر مواد قندی و کاهش دریافت مواد تقویتی عامل دیگری در تخریب دندان ها خواهد بود.
- تغییرات هورمونی : کنش و واکنش هایی که در بدن اتفاق می افتد عاملی برای ایجاد اختلال در هورمون ها می باشد. افزایش یک هورمون همراه با کاهش هورمون دیگر می شود و بر بافت های بدن از جمله پوست، عضلات، لثه و .. اثر می گذارد. زمانی که لثه دچار آسیب شود، ممکن است عفونت در ریشه دندان اتفاق بیافتد.
- کاهش کلسیم بدن مادر : جنین روز به روز رشد می کند و تکامل پیدا می کند. این رشد همراه با جذب موادی مانند کلسیم و سایر ویتامین ها می باشد. منبع کلسیم رشد جنین، بدن مادر می باشد، پس نیاز است که بدن مادر به مقدار کافی کلسیم دریافت کند. کاهش کلسیم در بدن مادر باعث آسیب به دندان و استخوان می گردد و پوسیدگی دندان ها را به همراه خواهد داشت.
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان : شرایط سخت بارداری در کنار ایجاد حساسیت ها در لثه ممکن است باعث گردد مسواک زدن و بهداشت دهان و دندان به موقع رعایت نشود و محیط برای خراب شدن دندان ها مساعد گردد.
این دلایل جدایی از دلایل معمولی است که برای افراد دیگر اتفاق می افتد. در دوران بارداری ممکن است گاهی دندان درد ناشی از همان شرایط معمولی و خرابی دندان های قدیمی یا دندان هایی که درست عصب کشی نشده اند، باشد.
درمان دندانپزشکی درد دندان در حاملگی چیست؟
تحمل درد ناشی از دندان های خراب و یا آسیب دیده در دوران حاملگی اصلا توصیه نمی شود و نباید به هیچ عنوان درمان درد دندان را به بعد از زایمان موکول کرد. با دریافت زمان معاینه از یک متخصص دندانپزشکی خوب، می توانید معاینه دندان های خود را انجام دهید و با توجه به شرایط خرابی یا پوسیدگی که متخصص تشخیص داد، از فرآیند درمانی مناسب استفاده کنید. روش هایی مانند استفاده از دارو، استفاده از اشعه ایکس و … از جمله این راه های درمانی هستند.
البته درمان اشعه ایکس در شرایط نهایی تجویز می شود که امکان دیگری و جود نداشته باشد. در این مرحله برای بدن مادر از لباس مخصوص که دارای عایق سربی است استفاده می شود تا آسیبی به جنین وارد نشود.
در مورد مصرف دارو به این نکته توجه داشته باشید که در کنار تسکین درد دندان، احتمال ایجاد عوارض دارویی نیز وجود دارد، پس قبل از مصرف هرگونه دارو باید با متخصص دندانپزشکی و همچنین متخصص زنان مشورت کنید و تنها از داروهای تسکین دهنده درد که توسط متخصص توصیه می شود استفاده کنید.
انجام فرآیندهای درمانی معمول مانند عصب کشی و پر کردن دندان در دوران بارداری امکان پذیر می باشد و به خودی خود خطری ندارد، برخی از درمان ها مانند عفونت شدید لثه احتمال ایجاد زایمان زودرس را در پی خواهد داشت. فرد باید در دوران بارداری برای دندان به صورت کامل زیر نظر متخصص دندانپزشکی باشد.
توصیه دندانپزشکان این است که درمان های درد دندان تا پایان سه ماه دوم بارداری انجام شود و بهترین بازه زمانی را نیز همین سه ماه دوم می دانند.
روش های خانگی درمان دندان درد در بارداری
اگر در دوران حاملگی دچار دندان درد خفیف شدید و یا امکان مراجعه به متخصص وجود نداشت، می توانید با کمک راه های درمان خانگی تا مقدار زیادی درد خود را تسکین دهید. برخی از بهترین روش های تسکین درد خانگی برای دندان درد در حاملگی عبارتند از :
- عدم مصرف نوشیدنی و خوراکی های گرم و سرد، بهتر است در این شرایط از مواد خوراکی و نوشیدنی با دمای معتدل استفاده کنید.
- عدم خوردن خوراکی های شیرین و چسبنده مانند شکلات ها و شیرینی جات
- عدم مصرف دخانیات
- استفاده از کمپرس آب سرد. این کمپرس با کاهش تورم به تسکین درد دندان کمک می کند.
- استفاده از سیر به صورت خام و جویدن آن برای تسکین درد و ضد عفونی محیط دندان اثر بخش است.
- برگ اسفناج را با به صورت خام بعد از شستشوی کاملا بهداشتی، درون دهان بجوید. تجربه نشان داده است که بر روی کاهش درد اثر دارد.
- عدم استفاده از خوراکی ها و غذاهای حساسیت زا بر روی دندان حتما رعایت شود. اگر کمی بر روی برنامه غذایی خود دقت داشته باشید متوجه خواهید شد که با خوردن خوراکی یا غذایی مانند حلوا، یا شکلات یا خرما دندان شما درد می گیرد. باید این موارد را از لیست غذایی خود حذف کنید.
- برای دندان درد از میخک استفاده کنید. زمانی که دندان شما درد می کند مقدار کمی میخک را بجوید. در مواردی میخک را بر روی دندان نیز قرار می دهند تا درد آرام شود.
داروهای مناسب برای دندان درد در بارداری
تاثیر عوارض داروهای شیمایی برای مادر و جنین بسیار زیاد است و در دوره بارداری توصیه می شود از مصرف خودسرانه دارو کاملا پرهیز شود. تحت معاینات پزشک و متخصص دندان پزشکی در صورتی که دارویی برای درمان درد شما تجویز شد می توانید از آن استفاده کنید. در موارد محدود آنتی بیوتیک های خفیف برای بیماران تجویز می گردد. با توجه به حساسیت این دوران از داروی شیمیایی برای درمان درد دندان در بارداری نام نمی بریم، چرا که شرایط برای هر فرد متفاوت است و حتما تحت معاینه متخصص، فرآیند درمان درد صورت پذیرد.
چطور از دندان درد در بارداری پیشگیری کنیم؟
با رعایت یک سری نکات و انجام مراقبت های بهداشتی می توان تا مقدار زیادی از دندان درد در طول حاملگی جلوگیری کرد. برخی از مهمترین روش های پیشگیری شامل موارد زیر می باشند :
- رعایت بهداشت دهان و دندان : باید به طور مرتب دهان و دندان خود را تمیز نگه دارید و از مسواک و خمیر دندان مناسب استفاده کنید. در مسواک زدن حوصله داشته باشید و آن را با دقت انجام دهید.
- استفاده از نخ دندان : روزانه حداقل یک بار تمام موادی که بین دندان های شما گیر کرده اند را با کمک نخ دندان خارج نمایید.
- عدم مصرف خوراکی های شیرین و چسبنده تا حد زیادی از ایجاد آسیب به دندان ها جلوگیری می کند.
- مصرف میوه و سبزیجات در طول روز و بین وعده های اصلی برای دندان و بدن مناسب است.
- در دوران بارداری مصرف دخانیات را کنار بگذارید.
- مصرف دهانشویه های دارای الکل در این دوران ممنوع می باشد.
- غذاهای اسیدی را از سبد غذایی خود حذف کنید.
- در شستشوی روزانه حتما به بهداشت لثه ها، اطراف زبان و دهان نیز توجه کنید و از آب نمک استفاده نمایید.
- افزایش مصرف غذاها و خوراکی هایی که دارای کلسیم می باشند برای جبران کاهش کلسیم بسیار اهمیت دارد.
- حتما بعد از تهوع صبحگاهی دهان و دندان را به طور کامل شستشو دهید اما مسواک زدن را بلافاصله انجام ندهید. حضور اسید معده در دهان دندان ها را آسیب پذیر کرده است و باید برای انجام مسواک حدود یک ساعت به آن زمان بدهید.
- عدم خوردن خوراکی ها و غذاهای سفت و سخت در دوران حاملگی توصیه می گردد. در این دوران کلسیم بدن مادر کاهش پیدا می کند و آسیب پذیری دندان ها افزایش می یابد پس باید تا حد امکان در زمان جویدن کمترین فشار به دندان ها وارد شود.
لزوم درمان دندان درد در بارداری
از آنجایی که ممکن است ادامه دندان درد همراه با عفونت شدید، خونریزی و مواردی از این دست باشد و به شدت برای مادر و جنین خطرناک است، حتما برای درمان باید به متخصص مراجعه کنید. عفونت شدید در لثه و ریشه دندان تاثیرات جبران ناپذیری را با خود به همراه دارد و امکان اینکه از طریق خون به نقاط دیگر بدن انتقال یابد، وجود دارد.
آیا استفراغ در بارداری عامل دندان درد است؟
بله با بازگشت مواد معده به داخل دهان، اسید معده نیز روی سطح دندان ها تماس پیدا می کند و آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. تکرار این تهوع ها و عدم انجام شستشوی کامل بعد از حالت تهوع، باعث خرابی و پوسیدگی دندان ها می گردد. حتما توجه داشته باشید که در ابتدا بعد از استفراغ فقط دهان و دندان را بشویید و بلافاصله مسواک نزنید تا به دندان های نرم شده ناشی از اسید معده آسیبی وارد نکنید. یک ساعت بعد می توانید مسواک بزنید.
