با استفاده از مسواک شما توانایی حفظ سلامتی و بهداشت سطح دندان و قسمت رویی تاج دندان را خواهید داشت اما به خوبی نمی توانید فضای بین دندان ها را تمیز کنید. باقی مانده خوراکی ها، مواد غذایی و پلاک هایی که در بین دندان ها به صورت پنهان ایجاد می شوند در دراز مدت عامل اصلی خرابی و پوسیدگی دندان ها هستند. برای از بین بردن این عوامل استفاده از نخ دندان بسیار کاربردی و کمک کننده است. تمیز کردن دندان ها بخصوص مناطقی از آنها که به سختی در دسترس است و بخاطر فشار مرز دو دندان به یکدیگر تکه های غذا و خوراکی از بین آنها خارج نمی شود، اهمیت استفاده از نخ دندان را چندین برابر می کند. البته باید از نوع نخ مناسب به صورت کاملا اصولی استفاده کنید تا حداکثر نظافت و بهداشت رعایت گردد.
نحوه استفاده از نخ دندان
آن چیزی که از استفاده نخ دندان اهمیت بیشتری دارد، انجام درست این کار می باشد. در صورتی که به درستی کشیدن نخ دندان را انجام ندهید آسیب های زیادی را به دندان ها و لثه وارد می کنید و نتیجه مناسبی هم از کشیدن نخ دندان دریافت نمی کنید. نحوه و مراحل استفاده از نخ دندان به شیوه استاندارد به صورت زیر است:
مراحلی که لازم است برای نخ دندان کشیدن، دنبال کنید:
- جدا کردن مقدار مناسب از نخ مقدار تقریبی ۵۰ سانتی متر
- مقدار مناسبی از نخ که شامل طول بیشتر آن می شود را از دو سمت دور انگشت دست ها بپیچید و بین دو دست حدود ۵ سانتی متر نخ باقی بگذارید.
- با کمک انگشت اشاره و شست به نخ فشار بیاورید و در حالت کشش، محکم نگه دارید.
- به آرامی نخ دندان را وارد فضای وسط دو دندان کنید و سپس از بالا به پایین و از پایین به سمت بالای دندان جابجا کنید. این حرکت را به سمت هر دو دندان کنار هم انجام دهید و سپس به فضای کناری بین دندان ها بروید و تمام فواصل بین دندانی را نخ دندان بکشید.
- در هنگام کشیدن نخ دندان به سمت پایین بسیار آرام حرکت کنید تا مانع رسیدن نخ به لثه شوید. کشیده شدن نخ روی لثه با ایجاد زخم یا خراش رو آن همراه خواهد شد.
- برای تمیز کردن قسمت پایینی بین دندان ها و نزدیک لثه ها، کشش نخ را کمتر کنید تا شکل خمیده و منحنی در نخ ایجاد شود و دسترسی به این قسمت نیز امکان پذیر شود.
- این فرآیند باید در تمام مرز دندان ها با بخش های مختلف نخ که تمیز است، صورت بگیرد.
فواید نخ دندان
با مروری بر مهمترین فوایدی که کشیدن نخ دندان برای ما ایجاد می کند، دلیل تاکید متخصصان و دندان پزشکان بر استفاده از نخ دندان را بهتر درک خواهیم کرد:
۱. پیشگیری از بیماری لثه
معمولا عفونت های دندان و لثه و سایر بیماری های آن به دلیل عدم رعایت بهداشت ایجاد می گردد. خیلی از افراد تاکید دارند که به صورت مرتب مسواک زده اند و بهداشت را رعایت کردند اما باید بدانید پلاک های ایجاد شده در ناحیه میانی دندان ها و نزدیک لثه ها با مسواک زدن از بین نمی روند. در نتیجه باقی ماندن پلاک، افزایش سطح آن و سخت شدن پلاک باعث می شوند که بیماری های معروف لثه از جمله پریودنتال و … ایجاد گردند. با کمک کشیدن نخ دندان این پلاک ها از بین می روند و بستر ایجاد بیماری شکل نخواهد گرفت.
۲. جلوگیری از بوی بد دهان
بوی بد دهان چندین عامل دارد که یکی از آنها بخاطر باقی ماندن مواد غذایی و خوراکی در بین دندان هاست. این مواد بعد از باقی ماندن در بین دندان ها عامل افزایش فعالیت های باکتریایی می شوند و بوی بد دهان افزایش می یابد. با کمک نخ دندان و حذف باقی مانده انواع خوراکی و غذا از بین دندان ها از ایجاد بوی بد دهان جلوگیری می شود.
۳. نظافت بهتر دندان های ارتودنسی شده
در مورد دندان های ارتودنسی شده به دلیل وجود تجهیزات ارتودنسی بر روی دندان ها، بازدهی مسواک به مراتب کاهش می یابد و خارج کردن جرم های باقی مانده در بین دندان ها سخت انجام می شود. با کمک نخ دندان می توان این مشکل را برطرف کرد.
۴. کنترل دیابت با کمک نخ دندان
فعالیت بیشتر باکتری های مضر درون دهان تحت تاثیر باقی مانده مواد ریز غذایی و خوراکی می تواند عاملی برای انتقال آنها به داخل خون فرد باشد و در تشدید سطح قند خون اثر گذار باشند. زمانی که کمک نخ دندان این ذرات ریز خوراکی و غذایی حذف گردند از ورود باکتری ها به خون جلوگیری می گردد و عاملی بر کنترل سطح قند خون می باشد. استفاده از نخ دندان برای افراد دیابتی در هر سنی ضروری است
۵. جلوگیری از بیماری های قلبی
انتقال باکتری ها به درون خون ریشه بسیاری از بیماری هاست و احتمال ایجاد فشار و تاثیر گذاری بر روی سلامتی سیستم قلب و عروق نیز وجود دارد. عدم رعایت کامل و صحیح بهداشت دهان با کمک نخ دندان سبب می گردد که حملات باکتری ها به خون بیشتر گردد و در سنین بالا بیماری های قلبی در فرد ایجاد شود.
۶. جلوگیری از بیماری های تنفسی
سیستم تنفسی بدن دیگر محدوده بسیار حساس است که با فضای دهان در ارتباط می باشد. هرگونه عفونت، بیماری و باکتری در محدوده دهان توانایی انتقال به سیستم تنفسی و ایجاد بیماری برای این سیستم را دارد. عفونت های سینوسی، برونشیت و در مواردی ذات الریه از جمله این بیماری ها هستند. کشیدن نخ دندان سطح بهداشت دهان را افزایش می دهد و مانع از قدرت گیری باکتری ها و انتقال آنها به سیستم تنفسی می شود.
۷. صرفه جویی در هزینه با کشیدن نخ دندان
در کنار حفظ سلامتی، با استفاده از نخ دندان به دلیل عدم ایجاد بیماری های گوناگون، به مقدار زیادی در هزینه های خود نیز صرفه جویی می کنید و نیاز به پرداخت مبالغ بالای هزینه خدمات درمانی نخواهید بود.
۸. زیبایی بیشتر در دندان ها
علاوه بر کدر شدن و زرد شدن سطح دندان ها، ایجاد خطوط سیاه و تیرگی در بین دندان ها نیز وجهه خوبی ندارد و ظاهر فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین خاطر با کشیدن نخ دندان شما می توانید در زیبایی ظاهری دندان خود نیز تاثیر گذار باشید.
انواع نخ دندان
تنوع در نخ دندان زیاد است و در دسته بندی های مختلف از نظر جنس، رویه و حالت بسته بندی قرار می گیرند. اینکه از کدام نوع نخ دندان استفاده شود بستگی به راحتی شما، فرم دندان ها و فاصله بین آنها دارد.
۱. نخ دندان استاندارد:
نخ های نایلونی رایج که دارای اندازه معمول و استانداردی هستند برای بیشتر دندان ها مناسب می باشند و قطر آنها به گونه ای طراحی شده است که فاصله دندان ها در حالت معمول را در بر بگیرد. نخ دندان استاندارد در چند دسته بندی قرار می گیرد : نخ طعم دار و نخ بدون طعم که شما در زمان استفاده این را احساس خواهید کرد و تهیه آن سلیقه ای می باشد. دسته بندی دیگر نخ موم دار و بدون موم می باشد. برای دندان هایی که دارای فاصله کم و فشرده هستند نخ موم دار راحت تر عمل می کند.
۲. نخ دندان دنتال تیپ:
اگر فاصله دندان های فرد زیاد باشد می تواند از این نخ ها که پهن و وسیع هستند استفاده کند. این نوع نخ در زمان ارتودنسی نیز قابلیت استفاده دارد.
۳. نخ دندان سوپر:
دسته دیگری از نخ های مناسب برای دندان ارتودنسی شده یا دندان هایی با فاصله زیاد نخ های دندان سوپر می باشند که شامل سه دسته نخ محکم، نخ اسفنجی و نخ معمولی هستند. نخ معمولی را برای پلاک خط لثه استفاده می کند، نخ اسفنجی مناسب براکت های ارتودنسی است و نخ محکم برای زیر براکت ها کاربرد دارد.
مضرات نخ دندان
کشیدن نخ دندان به تنهایی خود ضرری را برای فرد ایجاد نمی کند ولی عوامل جانبی دیگر می تواند در زمان استفاده از نخ دندان عامل آسیب و ضرر باشد:
- عدم استفاده صحیح از نخ دندان : اگر نخ دندان به درستی و طبق شیوه استاندارد استفاده نشود، می تواند به مینای دندان ها، لثه ها و .. آسیب بزند و عامل ایجاد خراش، زخم و حساسیت گردد. حرکت درست نخ دندان از بالا به پایین و پایین به بالا بین دندان هاست و نباید به دیواره دندان ها و لثه فشار وارد کنید.
- مناسب نبودن نخ دندان : اگر از نخ دندان بی کیفیت و غیر استاندارد استفاده کنید با گذر زمان آسیب هایی به دندان شما وارد می گردد. با توجه به ویژگی های نخ دندان معمولا از دو نوع رایج واکس دار و بدون موم می توان استفاده کرد.
- پیدا کردن وسواس در نخ دندان کشیدن : افراط و زیاده روی در هر کاری اشتباه است. بیشتر افراد در زمینه انجام نخ دندان کوتاهی و تنبلی می کنند اما عده کمی هم هستند که برعکس، به صورت وسواس گونه چندین بار و یا به مدت طولانی در هر مرتبه از نخ دندان استفاده می کنند که این عامل آسیب می باشد. به طور معمول روزانه یک بار و به مدت دو دقیقه باید برای انجام نخ دندان وقت گذاشت.
اول مسواک بزنم یا نخ دندان بکشم؟
اگر فرد به صورت مرتب و روزانه دو وعده مسواک بزند و از نخ دندان استفاده کند اولویتی بین این دو فرآیند بهداشتی وجود ندارد. ولی در موارد محدود یا اینکه فرد یک بار مسواک بزند، توصیه می شود اول از نخ دندان استفاده شود تا ذرات ریز باقی مانده بین دندان ها خارج شوند و سپس مسواک زده شود. چرا که فرد زمانی که از نخ دندان استفاده می کند ذرات در جای خود شل شده و بر روی سطح دندان پخش می شوند و با انجام مسواک کامل از محیط دهان تمیز می گردند.
بهترین نخ دندان چیست؟
عمل کشیدن نخ دندان به صورت درست بالاتر از نوع نخی که استفاده می کنید اهمیت دارد. اینکه از نخ های قالب دار یا نخ های معمولی استفاده کنید یک فرآیند سلیقه ای است. مهم این است که شما به درستی کشیدن نخ دندان را انجام دهید. تمام نخ هایی که توسط داروخانه های مجاز به فروش می رسند مورد تایید هستند و جزییات کمی بین آنها تفاوت دارد. پس عنوان کردن بهترین نخ دندان واژه ای درست نمی باشد. شرایط هر دندان و هر فرد متفاوت با دیگری است.
در طول روز چند بار باید نخ دندان کشید؟
سازمان بهداشت جهانی و همچنین مقالات و پژوهش ها نشان می دهد که بالاترین سطح بهداشت دهان و دندان با انجام دو بار مسواک در روز و یک بار کشیدن نخ دندان قابل دسترسی می باشد. پس حداقل یک بار استفاده از نخ دندان الزامی می باشد.
