پیوند لثه
پسروی لثه یکی از اتفاقاتی است که ممکن است هر فرد بنا به دلایلی آن را تجربه کندیکی از روش های درمان آن پیوند لثه است.
به عنوان مثال، برخی از عوامل مانند ابتلا به بیماریها، عدم رعایت بهداشت دهان و لثه و در نتیجه ابتلا به عفونت لثه، و حتی حرکت دندانها در طول درمان ارتودنسی میتواند تأثیرگذار باشد و به پسروی لثه منجر شود. افرادی که با مشکل تحلیل لثه روبرو هستند، میتوانند برای رفع این مشکل از فرآیند پیوند لثه استفاده کنند. همچنین، اگر ارتفاع لثه نامتعادل باشد، ممکن است بر روی طول عمر دندانها تأثیر بگذارد. در اینجا به بررسی روشهای انجام پیوند لثه و روش اجرای آن میپردازیم.
روش انجام پیوند لثه مصنوعی
برای انتخاب مناسبترین روشه مصنوعی پیوند لثه، متخصص ابتدا باید وضعیت لثههای فرد را بررسی کند. به منظور انجام این ارزیابی، انجام عکسبرداریهای لازم الزامی است تا جراح بتواند با توجه به میزان نیاز به پیوند لثه، یک روش مناسب را انتخاب نماید. در ادامه، به بررسی هر یک از این روشها میپردازیم:
پیوند لثه با لیزر
با پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینههای پزشکی و دندانپزشکی، در حال حاضر میتوانیم برخی از انواع جراحیها را به کمک لیزر پیش ببریم تا کمترین عوارض را برای افراد به همراه داشته باشد. در واقع لیزر میتواند عمل غیر تهاجمی را برای شما به ارمغان بیاورد. پیوند لثه با لیزر یکی از بهترین روشهایی است که به دلیل افزایش سرعت درمان، کاهش میزان خونریزی و کاهش عوارض، باعث میشود شما کوتاهترین دوره نقاهت را تجربه کرده و در نتیجه اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، دچار عوارض حاد همانند خونریزی و عفونت در لثه نشوید. هدف از جراحی لثه با لیزر برداشتن بافت لثه اضافی بر روی دندانها است.
برای مثال اگر شما به تازگی ارتودنسی انجام دادهاید و اختلاف ارتفاع لثه باعث میشود که زیبایی طرح لبخند از دست برود، با کمک پیوند لثه با لیزر میتوان ارتفاع لثهها را هم سطح کرد. و یا اینکه بعضی از افراد دچار عارضههایی همانند عفونت در لثه و در نتیجه بخشی از لثههای آنها از دست رفته است. برای برداشتن این قسمت میتوان از لیزر استفاده کرد بدون اینکه نیاز به تیغ جراحی باشد.
-
پیوند لثه از کام
در ابتدای مطلب توضیح دادیم که گاهی اوقات پسروی لثه باعث میشود که شما نیاز به پیوند لثه داشته باشید. در این صورت باید یک بافت اضافی به لثههایی که عقب نشینی کرده و تحلیل رفتهاند اضافه شود. در پیوند لثه از کام یک متخصص باید این بافت اضافه را از قسمت کام شما بردارد و به قسمت مورد نیاز در لثه پیوند کند. مقدار بافت همبند که از کام برداشته میشود براساس میزان پسروی لثه متفاوت خواهد بود.
-
پیوند لثه از خون PRF
در حال حاضر پیوند لثه از خون به عنوان یکی از روشهای بسیاری ایمن و اثربخش برای برطرف کردن مشکل تحلیل رفتن لثهها شناخته شده است. برای این منظور در اولین قدم متخصص باید یک نمونه خون از بدن شخص بیمار تهیه کرده و در دستگاه سانتریفیوژ خالصسازی کند تا بافت فیبری غنی از پروتئین به دست بیاید. این بافت سرشار از فاکتورهای رشدی است که به بازسازی سریع لثهها کمک میکند. بنابراین زمانی که تزریق در بافت لثه انجام گیرد، در مدت زمان کوتاهی شما شاهد بازسازی لثهها خواهید بود.
-
پیوند لثه مصنوعی
براساس شرایط فرد بیمار ممکن است نیاز باشد از پیوند لثه مصنوعی استفاده کنیم. این امکان وجود دارد که روشهای فوق برای فرد متقاضی قابل اجرا نباشد و یا اینکه به دلیل واکنشهای سیستم ایمنی بدن و یا عدم مراقبت صحیح از لثهها، نتیجه روشهای فوق از دست برود. در چنین شرایطی متخصص به سراغ پیوند لثه مصنوعی میرود. در این زمان باید بافت پیوندی به صورت مصنوعی تهیه و به لثهها پیوند میگردد. بافت لثه مصنوعی از پوست انسان یا پوست خوک تهیه میشود. البته این نکته را متذکر میشویم که لثههای مصنوعی در ایران از پوست انسان ساخته شدهاند. پوست انسان طی پروسههای مختلف، به یک داربست کلاژنی تبدیل میشود که این داربست اکنون آماده پیوند خواهد بود. بلافاصله که پیوند انجام گرفت، شاهد شروع ساختهشدن لثه جدید خواهید بود.
پیوند لثه برای ایمپلنت
زمانی که قرار است ایمپلنت دندان را انجام دهید، در کنار بررسی وضعیت استخوان فلک، باید حتماً وضعیت لثهها نیز کنترل گردد چون وقتی پایه ایمپلنت در داخل فک قرار میگیرد، باید بافت لثه به اندازهای ارتفاع داشته باشد که بتواند پایه ایمپلنت را به خوبی پوشش دهد. در غیر این صورت شاید متخصص لازم بداند که پیوند لثه برای کاشت ایمپلنت را انجام دهد. روش انتخاب شده برای پیوند لثه جهت ایمپلنت به شرایط بدنی فرد بستگی دارد.
گاهی اوقات میتوان با استفاده از بافت همبند در ناحیه کام این مشکل را برطرف نمود و یا مجبور میشویم به سراغ پیوند لثه مصنوعی برویم. البته این امکان نیز وجود دارد که ضخامت لثههای فرد برای انجام ایمپلنت بسیار زیاد باشد و همین موضوع محدودیتی را برای کاشت پایه ایمپلنت ایجاد میکند. در چنین شرایطی باید کمی از بافت لثه تراشیده شود. به طور کلی متخصص باید براساس شرایط لثه، روشی را انتخاب کند که بعد از قرار گرفتن پایه ایمپلنت در استخوان فک، مشکلی از نظر پس زدن بافت پیوندی و بیرون آمدن پایه ایمپلنت ایجاد نشود.
علائم پیوند لثه ناموفق
متأسفانه باید این نکته را بیان کنیم که احتمال شکست پیوند لثه وجود دارد. در صورتی که متخصص روش مناسب را برای شما اجرا نکرده باشد و یا اگر شما در دوران نقاهت و پس از آن به نکات مراقبتی برای بهبود وضعیت لثهها توجه نکنید، قطعاً پیوند لثه شکست خواهد بود. البته از دیگر عواملی که منجر به شکست این جراحی میشود، دندان قروچه و فشار زیاد روی دندانها است. یعنی اگر شما به دلیل این عارضهها دچار پسروی لثه شدهاید، بعد از درمان حتماً باید نایت گارد استفاده کنید تا فشار کمتری به دندانها وارد گردد. به طور کلی در صورت بروز نشانههای زیر باید حتما به متخصص مراجعه کنید چون این علائم نشان دهنده پیوند لثه ناموفق هستند:
- اگر پیوند لثه به درستی پیش برود لثه سالم شما باید صورتی رنگ و سفت باشد. در صورتی که لثه رنگ سفید یا خاکستری و همچنین حالت نرم و ژلهای دارد، این نشان میدهد که بافت پیوندی مرده است.
- زمانی که پیوند لثه انجام میگیرد، متخصص یک پانسمان بر روی آن قرار میدهد که باید بعد از اتمام دوره نقاهت، توسط خود جراح برداشته شود. اما اگر این پانسمان زودتر از موعد افتاد، نشان میدهد که پیوند لثه شکست خورده است.
- یکی دیگر از علائم پیوند لثه ناموفق، جدا شدن بافت لثه از ریشه است. در نتیجه به مرور زمان شما ریشه دندان را مشاهده میکنید و این نشان میدهد که پیوند لثه به خوبی پیش نرفته است.
میزان موفقیت پیوند لثه چقدر است؟
به طور کلی میزان موفقیت پیوند لثه به چند عامل بستگی دارد:
- جراح از چه روشی برای یک پیوند لثه استفاده کرده است.
- وضعیت سیستم ایمنی بدن شما به چه صورت است؟ گاهی اوقات قوای ایمنی بسیار بالا و یا پایین منجر به از دست رفتن بافت پیوندی میشود و همین موضوع باعث شکست این جراحی خواهد شد.
- آیا در دوره نقاهت نکات توصیه شده توسط متخصص را رعایت کردهاید یا خیر.
- آیا بعد از اتمام طول دوره درمان به بهداشت دهان و دندان به خصوص در ناحیه پیوند لثه توجه دارید یا نه.
عوارض پیوند لثه
با توجه به اینکه هر نوع جراحی با عوارضی همراه است، بنابراین آشنایی با عوارض پیوند لثه این امکان را فراهم میکند که بدون نگرانی، بتوانید دوره نقاهت را با موفقیت پشت سر بگذارید. مهمترین عارضههایی که در جریان این اقدام درمانی رخ میدهند عبارتند از:
- خونریزی در ناحیه لثه که به صورت موقتی است و بعد از یک تا دو هفته برطرف میشود.
- حساس شدن دندانها نسبت به تغییرات دما که در چنین شرایطی باید حتماً با متخصص صحبت کنید تا اقدامات لازم برای کاهش درجه حساسیت را به شما پیشنهاد کند. برای مثال استفاده از خمیر دندانهای ضد حساسیت بسیار مناسب خواهند بود.
- احتمال بروز عفونت در ناحیه لثه نیز وجود دارد. اگر شما به نکات مراقبتی و بهداشت دهان و دندان توجه نکنید، عفونت خیلی سریع پیشروی میکند.
- تب و لرز، ورم در ناحیه پیوند لثه، خروج ترشحات چرکی رنگ و خونابه در ناحیه لثه، از دیگر عارضههایی است که به صورت کاملاً طبیعی رخ میدهند.
- البته توجه داشته باشید در برخی از موارد نادر ممکن است دچار لق شدن دندانها و فاصله بین دندانها شوید. این عوارض بسیار نادر هستند اما ممکن است به دلیل بیاحتیاطی متخصص در زمان پیوند و فشار وارده به قسمت دندانها اتفاق بیفتند.
جایگزین پیوند لثه
زمانی که متخصص از بیمار میخواهد جراحی لثه را انجام دهد، این سؤال را مطرح میکند که آیا جایگزین پیوند لثه وجود دارد یا خیر. مسلما همه متقاضیان به دنبال این هستند که با روشهای جدید بتوانند مشکل تحلیل لثههای خود را برطرف کنند. ما در این مطلب برای شما توضیح دادیم که همیشه نیاز نیست برای پیوند لثه از روشهای جراحی استفاده کنید. گاهی اوقات با کمک لیزر و یا حتی پیوند لثه با خون فرد میتوان مشکل را برطرف کرد. اگر شما به پسروی لثهها دچار شده باشید، در واقع یک بافت اضافه برای پوشش دادن دندانها نیاز دارید و در نتیجه راهی جز پیوند لثه باقی نخواهد ماند. ولی متخصص سعی میکند به جای جراحی پیوند لثه از ناحیه کام و یا با استفاده از پیوند لثه مصنوعی، به سراغ روشهای غیر جراحی همانند لیزر یا پی آر اف برود تا عوارض کمتری را برای شما به همراه داشته باشد.
مدت زمان پیوند لثه
مهمترین عاملی که بر روی مدت زمان پیوند لثه تأثیر میگذارد روشی است که متخصص برای این منظور اجرا میکند. مسلما اگر قرار باشد جراحی انجام دهید، باید مدت زمان بیشتری تحت عمل باشید چرا که فرآیند جراحی زمانبر است. ولی اگر قرار باشد به سراغ لیفت لثه با لیزر بروید این عمل به صورت سرپایی و در کوتاهترین زمان ممکن پیش خواهد رفت. البته از دیگر عوامل مؤثر بر روی مدت زمان پیوند لثه باید به مهارت و سرعت عمل متخصص اشاره کرد. پزشکان حاذق و توانمند با ظرأفت عمل و سرعت بالاتری میتوانند پیوند را برای شما انجام دهند.
هزینه پیوند لثه و عوامل موثر بر آن
چند عامل بر روی هزینه پیوند لثه تأثیر میگذارند که به طور خلاصه آنها را بیان میکنیم:
- نوع روش انتخاب شده جهت پیوند لثه
- دستمزد متخصص و هزینههای کلینیک
- هزینههای جانبی شامل آزمایش خون، عکسبرداری از ناحیه لثه، خرید داروها و لوازم مورد نیاز برای انجام پیوند لثه
این نکته را در نظر بگیرید که پیوند لثه یک اقدام درمانی است بنابراین اگر شما به شرکت بیمه مورد نظر خود مراجعه کنید حتماً بخشی از هزینهها را به شما باز خواهد گرداند.
مراقبت های دوران نقاهت پیوند لثه
حتی اگر پیوند لثه با جراحی انجام شده باشد، معمولاً عوارض آن تا دو هفته بیشتر ادامه پیدا نمیکند و شما در این دو هفته باید بیشتر مراقب باشید تا دچار عارضههای شدید نشوید. به طور کلی در دوره نقاهت پیوند لثه لازم است نکات زیر را رعایت کنید:
- به هیچ عنوان به سراغ مشروبات الکلی و دخانیات نروید.
- از غذاهای نرم و با دمای ولرم استفاده کنید.
- به هیچ عنوان به سراغ خوراکیهای سفت، بسیار گرم و بسیار سرد یا خوراکیهای تحریککننده بافت لثه نروید.
- بهتر است در دو هفته اول از مسواک و نخ دندان استفاده نکنید.
- حتماً مصرف دهانشویه برای ضدعفونی کردن دهان را جدی بگیرید.
- در صورتی که میخواهید از مسکن استفاده کنید حتماً تحت نظر متخصص این کار را انجام دهید.
- باید طبق نظر متخصص از آنتی بیوتیک برای جلوگیری از بروز عفونت استفاده کنید.
- در زمانهای مشخص شده به متخصص مراجعه کنید تا معاینات لازم از بافت لثه به عمل آید.
ایا پیوند لثه درد دارد؟
با پیوند لثه، برای تسکین درد و راحتی شما، قبل از جراحی معمولاً مادههای بیحسی تزریق میشود. به همین دلیل، در حین جراحی شما هیچ دردی احساس نخواهید کرد. اما زمانی که اثر بیحسی از بدن خارج شود، ممکن است درد ظاهر شود. این درد معمولاً به دلیل حساسیت دندانها در طول فرآیند پیوند لثه بروز میکند و با تغییرات کوچک در دما، میتواند شدیدتر شود.
برای تسکین درد، میتوانید از مسکنها استفاده کنید. این مسکنها به شما کمک میکنند تا در طول این دوره موقت درد را تحمل کنید. مهم است به یاد داشته باشید که این درد معمولاً موقت است و بعد از یک تا دو هفته بهبود مییابد.