نامرتب بودن دندان ها به عنوان( مال اکلوژن )شناخته می شود.
تاثیر دندان های نامرتب بر سلامت دهان و دندان
بیماری لثه و پوسیدگی دندان
در صورت شلوغی دندان، خطر ابتلا به بیماری لثه و پوسیدگی دندان افزایش مییابد. پوسیدگی دندان زمانی رخ میدهد که باکتریها روی دندانها جمع شده و لایه خارجی دندان را از بین ببرند. با بروز پوسیدگی، تحریک لثه باعث عقب رفتن آن از سطح دندان میشود. این امر میتواند دندانها را در معرض باکتریهای مضر بیشتری قرار داده و منجر به حفره شود.
استفاده منظم از مسواک و نخ دندان، میتواند باکتریها را از بین ببرد. با این حال، زمانی که فاصله مناسب بین دندانها وجود نداشته باشد، مسواک زدن و نخ دندان دشوار میشود. این میتواند احتمال پوسیدگی دندان یا التهاب لثه را افزایش دهد.
التهاب لثه شامل التهاب بخشی از لثه است که با دندان در تماس است. در صورت عدم درمان، التهاب لثه میتواند به یک بیماری جدیتر به نام بیماری پریودنتال یا بیماری لثه تبدیل شود. بیماری لثه میتواند استخوانی را که از دندانها حمایت میکند، تخریب کرده و در نهایت باعث از بین رفتن دندان شود.
در مواردی که دندانها تحت تأثیر قرار میگیرند، عفونت ممکن است رخ دهد. مطالعات نشان میدهند که باکتریهای ایجادکننده بیماری لثه با سایر مشکلات جدی پزشکی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع ۲، عفونتهای تنفسی، پوکی استخوان، زوال عقل و سرطان در ارتباط است.
متداول ترین انواع مال اکلوژن شامل موارد زیر است:
- شلوغی دندان ها :
زمانی که فضای کافی برای رشد صحیح دندان ها وجود نداشته باشد، ازدحام و شلوغی دهان منجر به کج شدن دندان ها می شود.
- آندربایت :
در این شرایط فک و دندان های پایین جلوتر از دندان های فوقانی قرار می گیرند. این امر باعث می شود دندان های پایین در مقابل دندان های فوقانی قرار گیرند.
- اوربایت :
در این شرایط دندان های جلویی فوقانی، دندان های جلویی تحتانی را به طور کامل می پوشانند. این امر باعث می شود که دندان های جلویی فک پایین به سقف دهان آسیب برسانند.
- کراس بایت :
در این شرایط یک یا چند دندان فک بالا در داخل دندان های پایین قرار می گیرند.
- اپن بایت :
در این شرایط فضای زیادی بین دندان های بالا و پایین وجود دارد.
نامرتب بودن دندان ها را می توان در سنین نوجوانی تشخیص داد. بنابراین درمان زودهنگام ممکن است از بروز مشکلات مزمن دندان جلوگیری کند. با این حال، متخصصان ارتودنسی می توانند مشکلات دهان و دندان را در بزرگسالان نیز درمان کنند.
اختلالات گفتاری
لب ها، گونه ها، زبان، فک و دندان ها هنگام صحبت کردن با یکدیگر عمل می کنند. اگر استخوان فک خیلی کوچک باشد و ازدحام دندانی وجود داشته باشد، زبان فضای کمتری برای حرکت داشته که این امر می تواند بر گفتار تاثیر گذار باشد. دندان های کج، پیچ خورده یا دندان هایی که بر روی هم قرار گرفته اند، تلفظ بعضی کلمات یا اصوات را دشوار می کنند. شاخص های مشکلات گفتاری مربوط به نامرتبی دندان ها شامل شلی زبان یا صوت در هنگام تلفظ برخی از اصوات یا تلفظ اشتباه کلمات است.
درد فک و سر
نامرتب بودن دندان ها می تواند فشار اضافی بیشتری به دهان و مفاصل وارد کند. با گذشت زمان، استرس اضافه می تواند باعث تحریک و التهاب مفاصل فک شود که این امر منجر به اختلال مفصل گیجگاهی فکی می شود. این وضعیت باعث درد صورت به ویژه هنگام جویدن، صحبت کردن یا باز کردن دهان می شود. درصورت ابتلا به اختلال مفصل گیجگاهی فکی ممکن است هنگام بستن دهان، دندان های بالا و پایین تراز مناسبی نداشته باشند. این وضعیت می تواند حرکت فک و یا باز کردن کامل دهان را دشوار کند. همچنین تراز نامناسب دندان ها و فک می تواند موجب سردرد یا میگیرن، اسپاسم عضلات و درد در صورت، گردن، پشت و گوش شود.
مشکل در غذا خوردن
مال اکلوژن همچنین می تواند جویدن غذا را با مشکل روبرو کند. بسیاری از بیماران مبتلا به بد شکلی شدید دندان قادر به گاز گرفتن یا جویدن نیستند. افرادی که ناهنجاری های قابل توجه در بایت ندارند، این فرایند به صورت خودکار و بدون مشکل انجام می شود. اما در افرادی که مبتلا به بایت شدید هستند ممکن است خوردن برخی از غذاها، دشوار یا حتی غیر ممکن باشد.
تراز بندی مناسب دندان ها همچنین می تواند مانع از گاز گرفتگی زبان یا گونه شود. زیرا در صورت ابتلا به مشکلات فک و دندان احتمال گاز گرفتن نواحی داخلی دهان بیشتر است. علاوه بر این، سایش مکرر دندان ها در اثر شلوغی می تواند باعث درد و ناراحتی قابل توجه و در برخی از موارد عفونت شود.
تنفس دشوار و بیماری هالیتوز
بعضی از موارد اکلوژن مال با بیماری آپنه خواب مرتبط هستند که ناشی از انسداد فیزیکی مجاری هوایی است. این انسداد میتواند منجر به کاهش جریان هوا در هنگام تنفس یا قطع کامل آن شود و در نتیجه سطح اکسیژن در بدن کاهش مییابد که ممکن است خطرناک باشد. شکل دهان، گلو و زبان میتوانند در پیشرفت این بیماری نقش داشته باشند و در برخی موارد، تناسب نامناسب فک میتواند باعث انسداد مسیرهای تنفسی در بافتهای دهان شده و انسداد را ایجاد کند.
علاوه بر این، تطابق نامناسب نیز میتواند باعث ایجاد بوی بد دهان شود. اگرچه بوی بد دهان به خودی خطرناک نیست، اما برای افراد قابل شرمآور است. اغلب مردم فکر میکنند که عادات بهداشتی نامناسب دهان و دندان منجر به بوی بد دهان میشود، اما در حقیقت عوامل دیگری مانند شلوغی یا نامرتب بودن دندانها هم میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند.
بوی بد دهان در عبارت پزشکی به عنوان هالیتوز شناخته میشود و ناشی از تجمع باکتریها در اطراف دندانها، لثهها و روی زبان است. این باکتریها در صورت وجود شلوغی یا نامناسبی دندانها، به دستگاه افتاده و به دلیل سختی در مسواک زدن یا استفاده نامناسب از نخ دندان به خوبی از بین نمیروند.