معایب کامپوزیت دندان | چرا کامپوزیت بهترین راه سفید کردن دندان ها نیست؟

اگر دندان شکسته یا ترک خورده دارید؛ کاشت کامپوزیت دندان می‌تواند بهترین روش پوشاندن عیوب ظاهری دندان های شما باشد. فرآیند نصب کامپوزیت ونیر بسیار ساده است؛ به طوری که دندان پزشک می تواند فقط طی یک جلسه، رزین های کامپوزیت را روی دندان های شما فرم دهد و با روشی سریع، کم هزینه و زیبا، طرح لبخند شما را اصلاح کند. با این وجود برای انتخاب روش اصلاح طرح لبخند خود بهتر است بدانید معایب کامپوزیت دندان چیست و آیا کامپوزیت ونیر به دندان ها آسیب می زند؟

پیش از این در مقاله “عوارض کامپوزیت دندان های جلو” برخی از معایب کامپوزیت ونیر را بررسی کردیم اما در این مقاله به معایب کامپوزیت دندان و تفاوت آن با ونیرهای لمینت می پردازیم تا به شما دید درستی برای تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب بهترین روش ترمیم دندانهایتان بدهیم.

از مهم ترین معایب کامپوزیت دندان می توان به دوام و طول عمر کمتر آنها نسبت به ونیر لمینت اشاره کرد. مواد کامپوزیت از نوعی پلاستیک خاص ساخته می شوند که به آن رزین کامپوزیت می گویند. هرچند این مواد استحکام قابل قبولی دارند اما دوام و طول عمر آنها به اندازه مینای دندان و یا ونیر لمینت سرامیکی و حتی تاج دندان (Crown) نیست. پس از کاشت کامپوزیت ونیر باید به دقت مراقب خوردن و نحوه گاز زدن خود بخصوص هنگام جویدن غذاهای سفت باشید تا از شکستن، ترک خوردگی و لب پر شدن آن ها جلوگیری کنید و دوام و طول عمر کامپوزیت دندان را افزایش دهید.

به خاطر داشته باشید به علت ماهیت رزین کامپوزیت به هر حال طول عمر آن نسبت به ونیر لمینت بسیار کمتر است. بنابراین نباید انتظار داشته باشید که کامپوزیت دندان بیش از سه تا هفت سال روی دندان‌های شما بدون نیاز به ترمیم باقی بماند. در صورتی که طول عمر تاج دندان بیش از ۴۰ سال و لمینت سرامیکی بیش از ۱۲ سال است. هر چقدر بیشتر از دندان ها و لثه خود مراقبت کنید و سبک زندگی سالمی بدون سیگار کشیدن و مصرف مواد حاوی شکر و مواد رنگی داشته باشید؛ دوام کامپوزیت دندان نیز بیشتر خواهد بود. اما به هر حال پس از حدود ۵ یا ۶ سال نیاز به تعویض پیدا خواهد کرد.

از دیگر معایب کامپوزیت دندان می توان به رنگ پذیری بیشتر آن نسبت به مواد سرامیکی اشاره کرد. جنس رزینی که برای فرم دهی کامپوزیت ونیر روی دندان ها مورد استفاده قرار می گیرد؛ نسبت به زرد شدن چندان مقاوم نیست. چون مواد تشکیل دهنده کامپوزیت ونیر، تخلخل بیشتری نسبت به مینای دندان یا پرسلین دارد؛ بنابراین مواد رنگی را به راحتی جذب می کند. اگر به طور مکرر چندین بار در طول روز نوشیدنی های رنگی مانند قهوه یا شراب قرمز مصرف می کنید؛ کامپوزیت دندان شما به سرعت تغییر رنگ خواهد داد و نسبت به سایر دندانهای طبیعی شما زرد تر به نظر خواهد رسید. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی باید خوردن غذاهای رنگی و نوشیدنیهای حاوی مواد رنگی را محدود کنید و بعد از هر وعده غذایی دندان های خود را با دهان شویه مناسب یا آب نمک بشویید. البته نیازی نیست که به طور کامل، نوشیدن قهوه یا چای را قطع کنید فقط باید بهداشت دهان و دندان خود را بیشتر رعایت نمایید. اگر بعد از نوشیدن هر ماده رنگی، دندانهای خود را با خمیر دندان های سفید کننده تمیز کنید؛ احتمال زرد شدن کامپوزیت دندان به طور قابل توجهی کاهش می یابد.

هرچند کامپوزیت ونیر ها نسبت به لمینت سرامیکی ارزان تر هستند اما به همان اندازه استحکام کمتری دارند. بنابراین نسبت به ونیر پرسلین سریعتر آسیب می بینند و ترک خوردگی و شکستگی روی آنها مشاهده می شود. در صورتی که به درستی از کامپوزیت ونیر مراقبت نکنید و احتیاط لازم را هنگام جویدن و گاز زدن غذا ها رعایت ننمایید؛ بیش از دو سال دوام نخواهند آورد. استحکام کامپوزیت ونیر به سبب ماهیت و جنس رزین آن پایین است و به راحتی می شکند یا از روی دندانها می افتد. البته به همین اندازه ترمیم آن نیز راحت است و دندانپزشک می‌تواند هر کدام از دندان های تان را که ونیر کامپوزیت آن آسیب‌دیده مجددا طی چند دقیقه ترمیم کند و البته هزینه اضافه ای نیز دریافت نماید. بنابراین هر چند در ابتدا نسبت به لمینت سرامیکی هزینه کمتری برای کاشت ونیر کامپوزیت می پردازید اما ضعف استحکام کامپوزیت ونیر، هزینه های جانبی بیشتری را در طولانی مدت به شما تحمیل می‌کند. بنابراین اگر به دنبال یک روش ترمیمی برای اصلاح طرح لبخند خود در بلند مدت هستید باید استحکام پایین آن را به عنوان یکی از معایب کامپوزیت دندان مورد توجه قرار دهید.

باید به این نکته توجه کنید که کامپوزیت ونیر یا لمینت سرامیکی، روش‌های درمانی به شمار نمی آیند بلکه فقط جنبه زیبایی ظاهری دارند. اگر دندان شما پوسیده شده یا به بیماری‌های دهان و دندان یا عفونت لثه دچار هستید کاشت کامپوزیت ونیر نمی‌تواند در درمان بیماری به شما کمک کند بلکه فقط می تواند ظاهر دندان دندان های ترک خورده، شکسته، کج، دارای فاصله یا تغییر رنگ داده را را بپوشاند. به خاطر داشته باشید اگر دندان قروچه می کنید؛ کاندید مناسبی برای کاشت کامپوزیت ونیر نیستید. پس از نصب کامپوزیت دندان، اگر یک یا چند دندان شما دچار پوسیدگی شود، حتماً باید کامپوزیت از روی آن برداشته شده، دندان شما درمان شود و مجددا ونیر کامپوزیت روی آن نصب گردد. در صورتی که پوسیدگی شدید باشد؛ احتمال دارد دندان پزشک به شما توصیه کند که از تاج دندان استفاده کنید. اگر به عارضه دندان قروچه دچار هستید و اصرار دارید که طرح لبخند را با کامپوزیت اصلاح کنید؛ حتماً باید از محافظ های شبانه استفاده کنید تا کامپوزیت ونیر شما ساییده نشود.

کامپوزیت ونیر به عنوان یک روش زیبایی برای پوشاندن عیوب ظاهری دندان که هیچ گونه آسیبی به دندانهای طبیعی نمی رساند؛ مشهور شده است. برای کاشت ونیر کامپوزیت نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست. بنابراین نه تنها فرایندی برگشت پذیر به شمار می آید بلکه هیچ گونه حساس شدن به گرمی یا سردی را در دندانهای طبیعی ایجاد نمی کند. با کاشت کامپوزیت ونیر، دندان های طبیعی شما دست نخورده باقی می مانند و بدون نیاز به هیچگونه آماده سازی اولیه اصلاح طرح لبخند شما انجام می گیرد و کامپوزیت ونیر به دندان های طبیعی آسیب نمی رساند.

با این وجود کاشت کامپوزیت دندان نیز مانند هر روش زیبایی – درمانی دیگری می‌تواند خطرات و عوارض جانبی داشته باشد که در اثر آن، دندان های طبیعی آسیب ببینند. برخی از عوارض جانبی ناشی از کاشت کامپوزیت ونیر مانند عفونت یا واکنش آلرژیک بسیار نادر است. در صورتی که برخی از عوارض جانبی دیگر مانند افتادن یک یا چند کامپوزیت، شکستن و زرد شدن آن ها بسیار متداول است و اکثر بیماران حدود سه تا چهار سال پس از کاشت کامپوزیت ونیر با یک یا چند مورد از این عوارض جانبی مجدداً به دندانپزشک مراجعه می کنند.

در خصوص شرایطی که کامپوزیت ونیر به دندانهای طبیعی آسیب می رساند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دندانپزشک پیش از کاشت ونیر کامپوزیت باید کلیه دندان‌ها و لثه را از لحاظ داشتن عفونت، پوسیدگی یا جرم بررسی کند. در صورت مشاهده هر کدام از این موارد، دندان‌ها و لثه باید به طور کامل پاکسازی شده و پس از درمان عفونت، فرآیند کاشت ونیر کامپوزیت ادامه یابد. در صورتی که پس از نصب کامپوزیت دندان، عفونت لثه ظاهر شد؛ احتمالاً به علت عدم فرم دهی صحیح رزین کامپوزیت روی دندانها، سیمان کردن اضافی کامپوزیت ونیر و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان توسط بیمار بوجود آمده است که باید به سرعت برطرف شود. در صورتی که عفونت گسترش یابد؛ کامپوزیت ونیر به دندانهای طبیعی آسیب می رساند و احتمال پوسیدگی و نیاز به درمان روت کانال (Root Canal) یا حتی کشیدن‌دندان وجود خواهد داشت. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه علامت عفونت مانند خونریزی لثه، حتماً در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را شروع کنید. گاهی اوقات عفونت لثه یا پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت ایجاد شده و از دید بیمار پنهان می ماند. این موارد فقط در چکاپ های منظم توسط دندانپزشک به سرعت تشخیص داده شده و درمان میشوند. به همین علت مهم ترین توصیه دندانپزشکان برای جلوگیری از آسیب دیدن دندان های طبیعی توسط کامپوزیت ونیر، مراجعه منظم، حداقل هر ۶ ماه یک بار به دندانپزشک بعد از کاشت کامپوزیت دندان است. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، استفاده از دهانشویه های مناسب و رعایت سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب، عدم کشیدن سیگار و مصرف نوشیدنی های الکلی و رنگی به طور قابل توجهی احتمال عفونت لثه و پوسیدگی دندان پس از کاشت کامپوزیت دندان را کاهش میدهد.

برخی از بیماران بعد از کاشت کامپوزیت دندان، واکنش‌های آلرژیک را به رزین کامپوزیت، ابزارهای مورد استفاده یا چسب کامپوزیت تجربه می کنند. این واکنش آلرژیک می تواند با نشانه هایی مانند قرمز شدن لثه، احساس سوزش یا تورم لثه همراه باشد. معمولاً دندانپزشک بلافاصله علائم آلرژی را تشخیص داده و فرآیند کاشت کامپوزیت ونیر را متوقف می‌کند. پس از پاکسازی رزین کامپوزیت از روی دندان‌ها، واکنش آلرژیک نیز برطرف می شود. خوشبختانه چون نصب کامپوزیت دندان، فرآیندی برگشت پذیر است؛ بیمار مشکل چندانی نخواهد داشت و می‌تواند مجددا از دندانهای طبیعی خود استفاده کند و برای ترمیم یا اصلاح آنها از روش‌های دیگری مانند لمینت سرامیکی، ارتودنسی، تاج دندان و غیره بهره ببرد.

همانطور که پیش از این اشاره کردیم؛ کامپوزیت ونیر به اندازه دندان طبیعی یا لمینت سرامیکی مستحکم نیست. بنابراین یکی از مهمترین معایب کامپوزیت دندان احتمال آسیب دیدن در اثر استفاده نادرست و رعایت نکردن توصیه های دندانپزشک است. موارد بسیار زیادی مشاهده شده که پیوند بین کامپوزیت ونیر و دندان طبیعی به علت استفاده از نوشیدنی های الکلی و دهانشویه های نامناسب از بین رفته و یک یا چند کامپوزیت از روی دندان افتاده است. احتمال شکستن و ترک خوردن کامپوزیت دندان نیز حتی چند ماه بعد از کاشت آن در اثر جویدن غذا های سفت وجود دارد.

هرگونه فرایند ترمیم و اصلاح دندانهای طبیعی از جمله کامپوزیت دندان می تواند ریسک عفونت لثه و پوسیدگی دندان را افزایش دهد. چون کاشت ونیر کامپوزیت یا لمینت سرامیکی، احتمال تجمع باکتری ها را در دهان، لثه و اطراف ناحیه کاشته شده به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد؛ به همین علت بعد از کاشت کامپوزیت دندان رعایت بهداشت دهان و دندان از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بسیار مهم است. مراقبت های توصیه شده از کامپوزیت دندان به خصوص در چند روز اول پس از نصب، نقش قابل توجهی در کاهش بروز عفونت ایفا می کند.

ونیرهای کامپوزیت به عنوان روش اصلاح طرح لبخند ارزان قیمت معایب خاص خود را دارند. این نوع و نیرها که جنس شان نسبت به لمینت پرسلین یا سرامیکی کیفیت پایین تری دارد؛ دوام و طول عمر نسبتاً کمی دارند. از دیگر معایب کامپوزیت دندان، کم بودن مقاومت آنها نسبت به زرد شدن و تغییر رنگ است. استحکام نسبتاً پایین آن ها موجب می شود شکستن، ترک خوردن یا افتادن از روی دندانها به عنوان یکی از عوارض جانبی متداول پس از کاشت کامپوزیت دندان مشاهده شود. بنابراین زمانی که قصد دارید بهترین روش برای اصلاح طرح لبخند خود را انتخاب کنید بهتر است تمام مزایا و معایب کامپوزیت دندان را در مقایسه با لمینت سرامیکی در نظر بگیرید و پس از مشورت با دندانپزشک با تجربه بهترین روش را برگزینید.