گاز گرفتن داخل دهان یا فیبروم تروماتیک دهانی چیست ؟

گاز گرفتن داخل دهان: حالت های عصبی، اضطراب و یا گاهی عادت و تیک عصبی در کنار اتفاقات ناگهانی در حین جویدن غذا، در بعضی افراد به گاز گرفتن لب ختم می شود.  چه فرد به صورت معمول و از سر عادت لب خود را گاز بگیرد و چه اینکه به صورت غیر ارادی و نا خود آگاه این اتفاق بیافتد، مشکلات و درد سرهایی را به همراه خواهد داشت.

پیدا کردن ریشه و دلیل گاز گرفتن لب و همچنین اطلاع از مشکلاتی که این کار برای فرد به وجود می آورد می تواند به عنوان عامل های بازدارنده در نظر گرفته شوند. زمانی که ریشه کاری برطرف شود مطمئنا تکرار آن هم اتفاق نمی افتد. در این مطلب به دلایل، مشکلات و جزییات مربوط به گاز گرفتن لب در افراد خواهیم پرداخت تا به افراد کمک کند گاز گرفتگی لب را از زندگی روزمره خود حذف کنند.

گاز گرفتن لب چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟

ابتدایی ترین و اصلی ترین مشکلی که گاز گرفتن لب ایجاد می کند زخم های سطحی است که همراه با سوزش و درد می باشند. این مشکل به خودی خود جای نگرانی ندارد و در صورت مراقبت درست، احتیاط و جلوگیری از گاز گرفتگی مجدد در کوتاه مدت بهبود پیدا می کند. اما در شرایطی ممکن است زخم به دلیل عادت فرد به تکرار یا عوامل محیطی، احساسی و فیزیکی، چندین و چند بار تکرار شود و گاز گرفتن لب به شکل تیک و عادت تبدیل گردد. در چنین شرایطی مشکلاتی همچون فیبروم تروماتیک حجیم ممکن است به وجود بیاید که نیاز به جراحی بافت آن وجود داشته باشد. در بعضی موارد نیز اگر زخم به مدت طولانی بهبود پیدا نکند امکان ایجاد عفونت های سطحی هم وجود خواهد داشت.

دلیل گاز گرفتن لب ها چیست؟

در مجموع و با یک نگاه کلی می توان گفت که تمام گاز گرفتن های لب تحت تاثیر دو دلیل فیزیکی و روانشناسی است. در حالت فیزیکی در زمان صحبت کردن و یا جویدن غذا گاز گرفتن اتفاق می افتد و در حالت روانشناسی واکنش به حسی که در فرد وجود دارد از جمله ترس، استرس و اضطراب، منجر به گاز گرفتن لب می شود.

در دسته بندی دلایل فیزیکی می توان به موارد دیگری نیز اشاره کرد مانند زمانی که فرد دندان های خود را ترمیم کرده است و به دلیل عدم جفت شدن مناسب دندان ها و فک ها، گاز گرفتن لب اتفاق می افتد. مورد بعدی اختلال در عملکرد مفصل فکی گیجگاهی است که باعث می شود ناخودآگاه و به دلیل حرکت فک، لب گاز گرفته شود. برای درمان این دو مورد فرد باید به متخصص دندانپزشکی مراجعه کند و تحت مداوا قرار گیرد.

یکی از عوامل گاز گرفتن لب ها، BFRB یا همان رفتار تکراری بدن می باشد. رفتاری که فقط مربوط به گاز گرفتن لب نیست و هر کار تکراری دیگر مانند جویدن ناخن، کشیدن پوست، ریش و مو در این دسته قرار می گیرد. معمولا این رفتار نشات گرفته از احساسات درونی فرد تحت شرایط روانشناسی خاص است و ابتدا یک واکنش به شرایط می باشد. برای مثال در زمان هیجان و استرس لب خود را گاز می گیرد، اما به مرور زمان تبدیل به تکرار و عادت می شود و حتی در زمان هایی که فرد در شرایط گفته شده اولیه مانند استرس و نگرانی نیست، باز هم به این کار می پردازد.

با توجه به اینکه دلایل ایجاد گاز گرفتن لب متفاوت می باشد، راه های درمان این عادت نیز متفاوت خواهد بود.

بی حسی موضعی و گاز گرفتن لب و‌ گونه

یک حالت گاز گرفتن لب و یا تروما و آسیب زدن به لب، زبان و گونه زمانی اتفاق می افتد که در محدوده گفته شده بی حسی موضعی اتفاق افتاده باشد. معمولا در زمان مراجعه به دندانپزشکی این اتفاق می افتد. به خصوص کودکان و افرادی که دارای درصدی مشکلات ذهنی هستند این عمل را بیشتر انجام می دهند. این نوع گاز گرفتگی مربوط به همان زمان بی حسی موضوعی است و معمولا بعد از آن تکرار نمی شود.

این نوع گاز گرفتی از آن جهت است که لب ها و گونه ها به دلیل داشتن بافت نرم به مدت زمان بیشتری نسبت به بافت لثه و دندان بی حس باقی می مانند. از این رو فرد بدون اینکه متوجه باشد و دردی احساس کند لب و گونه خود را بین دندان تحت فشار قرار می دهد و بهتر است سریعا تحت درمان قرار بگیرد تا عفونت در محل زخم ایجاد نشود.

معمولا زمانی که اثر بی حسی موضعی از بین برود، درد و تورم در ناحیه گاز گرفتگی بافت لب احساس خواهد شد. پیشنهاد می شود که بعد از انجام دندان پزشکی با یک رول پنبه مرطوب بین لب و گونه با دندان فاصله ایجاد کنید تا زمانی که بی حسی لب و گونه از بین برود. البته دقت شود که این رول باید توسط نخ دندان مهار شود که تحت اتفاقی وارد گلوی فرد نشود.

اجتناب از خوردن و آشامیدن در زمان بعد از انجام امور دندانپزشکی بسیار اهمیت دارد. چرا که این امور نیز ممکن است باعث گاز گرفتگی لب که در حالت بی حسی قرار دارد شود.

آیا گاز گرفتن لب باعث سرطان می شود؟

گاز گرفتن و جویدن لب در اکثر موارد با جدا شدن قسمتی از پوست و ایجاد زخم همراه است که با خود درد و سوزش را در فرد به وجود می آورد. مهمترین و اصلی ترین مشکل همین درد و سوزش و ایجاد اختلال در امورات روزانه مانند راحت حرف زدن و خوردن و آشامیدن است. با این حال اگر محل زخم دچار آلودگی شود ممکن است برای فرد خطرات جانبی ایجاد کند.

خوردن غذاهای تند، شور و یا اسیدی میزان سوزش زخم را در لب بیشتر می کند و حس ناخوشایندی را برای فرد فراهم می آورد و ممکن است به تشدید زخم کمک کنند. ماندگاری زخم و آلوده شدن آن هم می تواند ریشه بیماری های بعدی شود. در مباحث جامعه پزشکی یکی از عواملی که به عنوان ایجاد سرطان مطرح می شود، زخم های دهان است اما اینکه چه نوع زخمی و تحت چه شرایطی جای بحث دارد. در واقع اینکه به صورت مستقیم و دقیق بیان شود که زخم ایجاد شده روی لب به دلیل گاز گرفتگی عاملی برای سرطان است، وجود ندارد.

از طرفی زخم های ایجاد کننده سرطان معمولا زخم های ماندگار با عمر بالا هستند. پس اگر زخم لب مدیریت شود و در زمان محدودی درمان شود، جای نگرانی وجود نخواهد داشت.

گاز گرفتن داخل دهان یا فیبروم تروماتیک دهانی چیست ؟

در زمان غذا خوردن و جویدن غذا احتمال گاز گرفتن قسمتی از گونه به دلیل قرار گرفتن بین دندان ها از آن مواردی است که معمولا برای اکثر افراد اتفاق افتاده است. در یک لحظه حس درد شدیدی بوجود می آید و بعد از آن نیز در وعده های بعدی غذا نیز ممکن است مقداری درد آن ناحیه احساس کنید. اما این دردها ماندگار نیستند و بعد از مدتی از بین می روند.

تا اینجا همه چیز در حالت طبیعی قرار دارد. اما در برخی موارد شما متوجه می شوید که آن ناحیه به کرار در بین دندان هایتان گیر می کند و هر از گاهی دوباره آن را گاز می گیرید و شرایط زخم بد و بدتر می شود. در چنین شرایطی فرد دچار فیبروم تروماتیک دهانی شده است.

در واقع زمانی که زخم شما در حال خوب شدن بود، یک بافت فیبری از کلاژن پروتئین در سطح آن تشکیل شده است تا از زخم محافظت کند. پس مقداری سطح پوست نسبت به قبل ضخیم تر شده است. در چنین شرایطی اگر مدتی مراقب نباشید و احتیاط نکنید، دوباره آن محل را با گاز گرفتن زخم می کنید. هرچه تعداد گاز گرفتن ها بیشتر شود، تعداد لایه فیبری روی آن بیشتر می شود و در نتیجه ضخامت پوست به مراتب بیشتر می شود.

در شرایطی که پوست در یک ناحیه ضخیم و برجسته تر شود بیشتر به زیر دندان می آید و خود باعث می شود تکرار گاز گرفتگی در آن ناحیه اتفاق بیافتد.

درمان فیبروم تروماتیک

اگر به دلیل ضخیم شدن پوست ناشی از فیبروم تروماتیک، گاز گرفتن پوست داخل دهان تکرار شود و به یک مشکل همیشگی تبدیل شود باید به پزشک مراجعه کنید تا با جراحی بافت فیبروم را بردارد. در این جراحی محل بافت به صورت موضعی بی حس می شود و عمل برداشتن فیبروم انجام می شود. محل زخم را نیز یا با لیزر ترمیم و درمان می کنند و با چند بخیه می بندند و یا با چاقو جراحی اون ناحیه را برش و ترمیم می کنند.

درد و نارحتی بعد از این عمل آنقدر زیاد نیست و با مسکن های معمول درمان می شود و در کمتر از یک هفته شرایط دهانی فرد به حالت طبیعی بر می گردد.

در بعضی موارد که میزان تشکیل فیبروم زیاد بوده است و زخم مدت زیادی به دفعات زیر دندان آمده است، بعد از جراحی بافت را برای بررسی به آزمایشگاه می فرستند. در اکثر موارد بافت فیبروم حالت طبیعی دارد، اما پزشک با این نمونه گیری می خواهد در عین برطرف کردن مشکل خیال بیمار را نیز راحت کند.

مراقبت از کودکان و ناتوانان ذهنی در برابر گاز گرفتگی لب

هنگامی که کودک یا فرد ناتوان ذهنی معالجات دندانپزشکی را انجام می دهد، نیاز به مراقبت بیشتری دارد. چرا که به صورت ناخودآگاه دانشی نسبت به زخم و درد ندارد و چون لب ها بی حس هستند ممکن است گاز گرفتگی اتفاق بیافتد. پس در موارد این چنینی تا دو ساعت مانع خوردن و آشامیدن فرد شوید. این خود کمک می کند که گاز گرفتن غیر ارادی اتفاق نیافتد.

بهتر است در زمانی که کودک وقت دندانپزشکی دارد والدین از قبل از تزریق بی حسی تا چند ساعت بعد از آن کاملا مراقب کودک باشند تا مانع گاز گرفتن لب شوند و به او یاد آوری کنند که لب هایش بی حس است.

درمان خانگی گاز گرفتگی لب

اگر برای شما هم گاز گرفتگی لب و دهان اتفاق افتاد می توانید با انجام چند مورد به درمان آن کمک کنید و سرعت بهبودی زخم را افزایش دهید.

• با استفاده از محلول آب نمک گرم زخم را تمیز نگه دارید.
• استفاده از چند قطعه یخ درون کیسه و قرار دادن آن روی گونه و لب فرد
• عجله نکردن در بهبودی زخم و مراقبت حداقل یک هفتگی از محل زخم

پیشگیری از گاز گرفتن لب با ترک عادت ها

برای افرادی که گاز گرفتن لب ناشی از عوامل روانشناسی است و به یک عادت تبدیل شده است، بهترین کار این است که تمرین کنند در مواقع مشابه تمرکز خود را روی کار دیگری قرار دهند. استفاده از راه حل های جایگزین در شروع بهترین کمک را به فرد می کند.

برای مثال زمانی که در چنین شرایط روحی قرار می گیرید سعی کنید از آدامس مخصوصا آدامس های بدون قند استفاده کنید. همچنین ایجاد تغییر در مزه لب نیز باعث می شود به شما این هشدار را بدهد که دارید لب خود را گاز می گیرید. معمولا استفاده از نرم کننده ها و برق لب های طعم دار در این مورد کمک کننده است.

اگر میزان روحیات و شرایط روانشناسی شما بسیار پیچیده تر است می توانید از متخصص های این حوزه نیز کمک بگیرید تا به صورت کامل آن را برطرف نمایید.