قالب گیری دیجیتال
اسکن دیجیتال دندان یا همان قالب گیری دیجیتال، به عنوان یک فناوری پیشرفته در حوزه دندانپزشکی، از اهمیت بالایی برخوردار است. این فرآیند شامل قالب‌گیری و جمع‌آوری اطلاعات مختلف دربارهٔ دندان‌های بیمار می‌شود که برای هر دندانپزشکی ضروری است. این اطلاعات برای ساخت پروتزها، لمینت‌ها، بریج‌ها، ایمپلنت‌ها و سایر روش‌های درمانی استفاده می‌شود.
علاوه بر این، این داده‌ها در بسیاری از فعالیت‌های درمانی دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. در گذشته، برای به دست آوردن این اطلاعات از روش‌های مختلفی استفاده می‌شد که با خطاهای زیادی همراه بودند. با استفاده از اسکن دیجیتال دندان، که یک دستگاه پیشرفته برای قالب‌گیری دندان است، این مشکلات قابل حل شده‌اند.
در فرآیند اسکن دیجیتال دندان، یک اسکنر روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و سپس داده‌ها با استفاده از آن به سیستم منتقل و تحلیل می‌شوند. نوع تکنولوژی مورد استفاده در اسکنرها تأثیر چندانی بر روی نتیجه ندارد، زیرا این فناوری‌ها مزایای مشترکی از جمله سرعت، دقت و راحتی بیشتر را دارند.
قسمت اول این مقاله ر از دست ندهید
اسکن دیجیتال دندان چیست؟
دندانپزشکان برای اینکه بتوانند تسلط بهتری بر شرایط و ساختار دندان‌ها داشته باشند، می‌بایست یک ماکت یا قالب از ساختار دندان‌ها داشته باشند، این کار به دندانپزشکان کمک می‌کند تا پروتز‌های دقیق‌تری بسازند. از طرفی برای بررسی وضعیت دندان‌ها برای ایمپلنت، ارتودنسی، بریج و… هم چنین داده‌هایی مورد نیاز است. در گذشته این داده‌ها از طریق مشاهدات عینی استخراج می‌شد و به همین جهت میزان خطا در آن بسیار زیاد بود. اما به مرور دندانپزشکان از خمیر‌های مختلفی برای قالب گیری استفاده نمودند که می‌توانست اطلاعات ارزشمندی را به آنها ارائه دهد.
اگر چه قالب‌های بدست آمده از این خمیر‌ها دقت بیشتری داشتند اما عموماً ماده خمیری دچار تغییر حجم می‌شد و به همین جهت نتایج آن هم درصد مشخصی از خطا را داشت که با خطاهای انسانی ترکیب می‌شد و در نهایت کیفیت کار خروجی را کاهش می‌داد. اسکن دیجیتال راهی بود که برای رفع این مشکلات پدید آمد. در این شیوه پرتو‌هایی از نور را بر روی بخش‌های مختلفی از دهان و دندان تابیده می‌شود و با استفاده از انعکاس آنها تصویر بسیار دقیقی از ساختار دندان‌ها به دست می‌آید.
برای این کار عموماً از اسکنر‌هایی مخصوصی استفاده می‌شود داخل دهان قرار می‌گیرد که به این عمل اسکن داخل دهانی گفته می‌شود. این اسکنرها می‌توانند تمام بخش‌های دهان را مورد بررسی قرار دهند و تصاویر دقیقی را از آنها استخراج نمایند. تکنولوژی‌های بسیار زیادی برای اسکن دیجیتال وجود دارد که هر کدام نقاط ضعف و قوت خود را دارند و همین مورد سبب شده تا برای دسته‌ای از اقدامات مورد استفاده قرار بگیرند.
لازم به ذکر است که از اطلاعات به دست آمده از این اسکن‌ها برای امور مختلفی نظیر ساخت قالب، تعیین محل شریان ها، ساخت پروتز، بررسی وضعیت دهان بیمار و… استفاده می‌شود. دقت موجود در این اطلاعات سبب می‌شود تا اقدامات صورت گرفته با آنها و به صورت کلی دندانپزشکی دیجیتال بهترین نتیجه را در بر داشته باشند.
تکنولوژی‌های اسکن دیجیتال دندان
همانگونه که اشاره کردیم این روز‌ها تکنولوژی‌های مختلفی برای اسکن دندان‌ها ایجاد شده است. این تکنولوژی‌ها هر کدام مزایای خود را دارند. برخی از این تکنولوژی ها مانند پرینتر سه بعدی در دندان پزشکی دیجیتال تصاویر را به صورت سه بعدی می‌سازند و برخی دیگر تنها داده‌های مختصاتی را ایجاد می‌کنند. cad/cam یکی از این تکنولوژی‌های بسیار شناخته شده است. کد کم دندانپزشکی (CAD CAM) تکنولوژی است که با ورود به دندانپزشکی دیجیتال به خصوص در حوزه دندانسازی تحول بسیار بزرگی در این علم ایجاد کرده است
این تکنولوژی به معنی طراحی و ساخت به وسیله کامپیوتر است. با استفاده از این تکنولوژی می‌توان قالب‌های مخصوص برای ساخت پروتز، ایمپلنت، ونیر و… را به کمک کامپیوتر طراحی و پیاده‌سازی نمود. این موضوع سبب می‌شود تا قالب‌های به دست آمده دقت بسیار زیادی داشته باشند. رادیو گرافی دیجیتال از دیگر تکنولوژی‌هایی است که برای اسکن دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
همانگونه که اشاره کردیم این روز‌ها تکنولوژی‌های مختلفی برای اسکن دندان‌ها ایجاد شده است. این تکنولوژی‌ها هر کدام مزایای خود را دارند. برخی از این تکنولوژی ها مانند پرینتر سه بعدی در دندان پزشکی دیجیتال تصاویر را به صورت سه بعدی می‌سازند و برخی دیگر تنها داده‌های مختصاتی را ایجاد می‌کنند. cad/cam یکی از این تکنولوژی‌های بسیار شناخته شده است. کد کم دندانپزشکی (CAD CAM) تکنولوژی است که با ورود به دندانپزشکی دیجیتال به خصوص در حوزه دندانسازی تحول بسیار بزرگی در این علم ایجاد کرده است
این تکنولوژی به معنی طراحی و ساخت به وسیله کامپیوتر است. با استفاده از این تکنولوژی می‌توان قالب‌های مخصوص برای ساخت پروتز، ایمپلنت، ونیر و… را به کمک کامپیوتر طراحی و پیاده‌سازی نمود. این موضوع سبب می‌شود تا قالب‌های به دست آمده دقت بسیار زیادی داشته باشند. رادیو گرافی دیجیتال از دیگر تکنولوژی‌هایی است که برای اسکن دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این تکنولوژی می‌تواند تصاویر دقیقی از بافت استخوانی و شرایط دندان‌ها را در اختیار پزشک قرار دهد و از این طریق کیفیت خروجی کار را افزایش دهد. Sirona CEREC Connect و adent iTero ۳M ESPE Lava C. O. S دو سیستم دیجیتالی دیگر هستند که برای اسکن یا بازسازی تصاویر به دست آمد از اسکن دیجیتالی دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لازم به ذکر است که سیستم دوم تنها سیستمی است که تصاویر سه بعدی را بر روی نمایشگر ایجاد می‌کند حال اینکه سایر تکنولوژی‌ها عموماً تصاویر دو بعدی را استخراج می‌کنند که در نهایت در کنار یکدیگر قرار می‌گیرد و تصویری یکپارچه را می‌سازد.
کاربرد‌های اسکن دیجیتال دندان
همانگونه که اشاره کردیم اسکن دیجیتال سبب افزایش دقت در بسیاری از اقدامات درمانی شده است. این فرآیند توانسته سرعت و دقت بسیاری از اقدامات دندانپزشکی را افزایش دهد و به همین جهت روز به روز بر میزان نفوذ آن افزوده می‌شود. قالب گیری و ساخت قالب برای اقدامات دندانپزشکی یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های آن است. در طی این اقدام از داده‌های حاصل از آن برای ساخت قالب جهت ونیر، ایمپلنت، پروتز و… استفاده می‌شود.
کسب اطلاعات در مورد ریشه و شریان‌های عصبی از دیگر کاربرد‌های اسکن داخل دهانی است. با استفاده از این تکنولوژی ها، پزشکان می‌توانند اطلاعات دقیقی از وضعیت دندان‌ها و بافت آنها را کسب کنند و بدین جهت فرآیند ایمپلنت یا سایر اقدامات درمانی دیگر را با دقت بسیار بیشتری انجام دهند. البته این دو مورد تنها مواردی نیست که برای این تکنولوژی ذکر می‌شود. حیطه کاربرد‌های اسکن بسیار وسیع و گسترده است و تقریباً در بیشتر اقدامات درمانی نفوذ کرده‌اند اما دو مورد یاد شده شاخص‌ترین کاربرد‌های آن است.
مراحل اسکن دیجیتال دندان
قالب گیری دیجیتال را می توان با مجموعه ای از عکس های دیجیتال یا توسط یک فیلم دیجیتالی ثبت کرد. هر دو روش اندازه گیری های دقیق انجام شده در دهان را ضبط می کنند و تصاویر کوچک بی شماری را ارسال می کنند که بلافاصله توسط نرم افزار دستگاه چاپ دیجیتال بهم چسبیده می شوند و یک طرح دقیق از دهان شما را تشکیل می دهند. بیشتر اوقات بیماران می توانند این تصاویر را روی مانیتور کنار صندلی خود نیز مشاهده کنند.
این تکنولوژی جزو اموری است که بخش زیادی از نتایج اقدام درمانی را به خود اختصاص می‌دهد و به همین جهت داشتن دقت در آن می‌تواند اهمیت به سزایی داشته باشد. ما برای درک بهتر این فرآیند سعی کرده‌ایم آن را در چند مرحله ارائه دهیم تا شما عزیزان درک بهتری از آن داشته باشید.
- آماده‌سازی دندان
برای اینکه اسکن بیشترین بازخورد را ایجاد کند، می‌بایست سطوح دندان را از هر گونه ماده اضافی تمیز نمود. بدین جهت دندانپزشکان ابتدا دندان‌ها را به خوبی شستشو داده و سطح آن را از هر گونه جرمی عاری می‌کنند. برای برخی از اقدامات می‌بایست دندان‌ها تراش داده شوند و اسکن دیجیتال آنها تهیه شود و لذا تمیز بودن دندان‌ها اهمیت بالایی دارد.
پس از این کار خون و بزاق موجود بر سطح دندان‌ها گرفته می‌شود. در برخی از سیستم‌های قدیمی، سطح دندان‌ها به وسیله‌ی یک پودر از جنس دی اکسید تیتانیوم پوشش داده می‌شود. این پودر برای عملکرد این دسته از سیستم‌ها ضروری بوده و میزان خطای آنها را به حداقل می‌رساند. لازم به ذکر است که سیستم‌های جدید نیازی به این پودر‌ها ندارند. دندانپزشکان با پاکسازی ناحیه از خون و بزاق و تمیز کردن دندان ها با پودر دی اکسید تیتانیوم (اگر اسکنر فاقد پودر باشد) دندان های بیمار را برای اسکن آماده می کنند.
- قرار دادن اسکنر بر روی دندان
فرآیند اسکن داخل دهانی به وسیله اسکنر‌هایی صورت می‌گیرد که در داخل دهان قرار می‌گیرند. این اسکنرها عموماً طیف مشخصی از نور مرئی را بر روی دندان‌ها می‌تابانند. پس از آماده‌سازی دندان، متخصص این اسکنر را بر روی دندان‌ها می‌گذارد. بسته به نوع دندان این فرآیند می‌تواند ۴۵ ثانیه تا یک و نیم دقیقه طول بکشد. بسته به نوع سیستم، اسکنرها یا بالای دندان یا بر روی آن قرار می‌گیرد و فرآیند اسکن انجام می‌شود.
عموماً در بیشتر این سیستم‌ها یک مانیتور هم در کنار دندانپزشک قرار می‌گیرد که تصاویر به دست آمده از اسکن در آن نمایش داده می‌شود. این موضوع سبب می‌شود تا دندانپزشک به دقت تمام بخش‌های اسکن شده و خطا را مشاهده کند و نسبت به اصلاح آنها اقدام نماید.
- خروجی کار
بعد از اینکه دندانپزشک اسکن را انجام داد، یک خروجی از آن به دست می‌آید که دارای فرمت ویژه خود است. در این مرحله دندانپزشک مروری بر خروجی کار خواهد داشت و مشکلات احتمالی را رفع می‌کند. پس از اینکه خروجی کار به دست آمد، برای لابراتور ارسال می‌شود. در آن جا با استفاده از تکنولوژی‌های مختلفی نظیر cad/cam قالب نهایی یا ابزار های ترمیم مورد نیاز بیمار مانند تاج، دندان مصنوعی و بریج دندانی طراحی می‌شود و ساخته می‌شود.
طول پروسه اسکن کردن دندان های بیمار بسته به تعداد دندان هایی که باید ترمیم شوند، می تواند در حدود ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه باشد و این روند کوتاه مدت قابل مقایسه با روش سنتی قالب گیری نیست.
مزایای اسکن دیجیتال دندان
اسکن دیجیتال دندان نسبت به شیوه‌های سنتی مزایای بسیار زیادی دارد. در واقع همین مزایا سبب شده تا مردم استفاده از این تکنولوژی‌های را در اولویت خود قرار دهند. ما در ادامه مروری بر این مزایا داشته‌ایم. لازم به ذکر است که مزایای یاد شده برای بیشتر اسکنرهای دیجیتال صادق است و می‌توان این انتظارات را از آنها داشت. اما در مواردی ممکن است عملکرد مدل‌های پیشرفته، بهینه‌تر باشد. با این اوصاف ما شاخص‌ترین مزیت‌های اسکن دیجیتال را برای شما عزیزان ذکر کرده‌ایم.
- دقت بیشتر
دقت را می‌توان از بارز‌ترین مشخصات اسکن دیجیتال دندان دانست. بیشتر روش‌های سنتی میزان مشخصی از خطا را دارند. از طرفی استفاده از خمیر‌های قالب گیری هم با تغییر ابعاد و حجم مواد همراه است و بدین جهت میزان مشخصی از خطا را ایجاد می‌کند. این موضوع در حالی است که امکان بروز خطاهای انسانی هم در کنار این موارد وجود دارد.
اسکنرهای دیجیتالی برای رفع این خطا را‌ها بوجود آمدند. با استفاده از این تکنولوژی می‌توان دقیق‌ترین تصاویر را با دقت چند میکرون استخراج نمود و با استفاده از آنها نسبت به ساخت قالب اقدام نمود. این موضوع سبب شده تا اقدامات انجام شده با این اسکن‌ها بهترین بازخورد را از بیماران دریافت نماید.
- سرعت بیشتر
سرعت عمل را می‌توان از دیگر مزیت‌های این روش دانست. در روش‌های قدیمی می‌بایست چند جلسه برای ساخت قالب‌های دندانی زمان هدر می‌رفت اما در شیوه‌های جدید این میزان زمان به یک جلسه محدود شده است. با استفاده از این تکنولوژی ها، دندانپزشکان می‌توانند دقیق‌ترین قالب‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن بسازند. این موضوع سبب می‌شود تا در زمان و انرژی بیماران یا دندانپزشکان صرفه جویی شود که به نوبه خود تاثیر زیادی در خروجی کار خواهد داشت.
- احساس راحتی بیشتر
در گذشته برای ساخت یک قالب می‌بایست خمیر‌ها و پودر‌های مختلفی بر روی ساختار دهان و دندان‌ها قرار می‌گرفت. این موضوع برای بسیاری از افراد غیر قابل تحمل بود و عموماً در حین انجام کار دچار حالت تهوع می‌شدند. از طرفی استفاده از چنین متریال‌هایی برای کودکان یا افراد با بیماری‌های مختلف امری نا ممکن بود.
اما اسکن دیجیتال هیچ گاه چنین مشکلاتی ایجاد نمی‌کند. در واقع می‌توان این تکنولوژی را برای تمامی افراد استفاده نمود. نکته قالب توجه این است که افراد در حین انجام فرآیند اسکن هیچ گونه ناراحتی را احساس نخواهند کرد. همین مورد سبب می‌شود تا میزان اضطراب و استرس ناشی از اقدامات درمانی کاهش یابد.
- صرفه جویی در هزینه‌ها
اگرچه هزینه برخی از اقدامات صورت گرفته با اسکن دیجیتال اندکی بیشتر از شیوه‌های سنتی است اما دقت و کیفیت آن در نهایت موجب صرفه جویی در هزینه و زمان بیماران می‌شود. در گذشته گاهاً پروسه قالب گیری با خطا مواجه می‌شد که بیمار می‌بایست مجدداً برای قالب گیری به کلینیک مراجعه می‌کرد.
از طرفی دقت پایین این روش‌ها موجب می‌شد تا در نهایت خروجی کار مناسب نباشد و افراد بعد از چند سال مجبور به انجام دوباره آن شوند که مجموع این موارد موجب هدر رفت هزینه و زمان کاربران می‌شد. این موضوع به واسطه دقت و سرعت اسکن دیجیتال دندان برطرف شده و به همین جهت بسیاری معتقد هستند که استفاده از این فناوری‌ها موجب صرفه جویی در هزینه‌ها می‌شود.
- یک تجربه راحت
افرادی که تا کنون از ارتودنسی استفاده کرده اند، به خوبی شرایط قالب گیری سنتی را می دانند. یک سینی گل صورتی به دهان شما وارد شده و محکم به سقف دهان شما فشار داده می شد. خوشبختانه، استفاده از قالب گیری دیجیتال تهاجم بسیار کمتری را به همراه دارد.
یک دندانپزشک با تجربه از اسکنر مخصوص برای عکس برداری از دندان ها و لثه استفاده می کند. سپس این تصاویر به آزمایشگاه دندانپزشکی ارسال می شود جایی که قرار است ترمیم دندان های شما در آن جا انجام شود.
قالب گیری های دیجیتال نه تنها راحت تر از نمونه سنتی خود هستند، بلکه برای کسانی که قبلاً هنگام مراجعه به دندانپزشک احساس اضطراب می کردند تهاجم کمتری را به همراه خواهد داشت و این خود می تواند نقش بسیار زیادی در آرامش هرچه بیشتر بیماران در طول قالب گیری از دندان ها داشته باشد.
دندانپزشکی زیبایی چیست؟
- ترمیم سریع تر دندان به کمک قالب گیری
بسیاری از روش های ترمیم دندان در دو مراجعه به پزشک انجام می شود که از جمله آن ها می توان به روکش های پرسلین، تاج دندان، کاشت دندان و موارد دیگر اشاره کرد. دلیل این امر آن بود که ارسال قالب های سنتی دندان از طریق پست به آزمایشگاه زمان می برد.
امروزه اما با استفاده از قالب گیری های دیجیتال دندانپزشکی، دندانپزشک شما می تواند تصاویر دندان ها را مستقیماً به آزمایشگاه ارسال کند تا در اسرع وقت ترمیم های لازم بر روی دندان شما انجام شود. دندانپزشکان همواره تلاش می کنند تا بهترین و به روزترین روش ها را برای درمان بیماران خود به کار گیرند و استفاده از قالب گیری دیجیتال تنها یکی از روش هایی است که به دندانپزشکان کمک می کند تا مراحل کار خود را ساده تر انجام دهند.
- تناسب بهتر با استفاده از قالب گیری دیجیتال
ترمیم های دندانی که از طریق قالب گیری های سنتی دندان ایجاد می شوند، در معرض خطای انسانی هستند. علت وقوع چنین اتفاقی آن است که وقتی قالب ها از دهان بیمار خارج می شود، این احتمال وجود دارد که در آن نقص یا تغییری به وجود آید.
از طرف دیگر، قالب گیری دیجیتال دندان، تصاویر دیجیتالی از دندان ایجاد می کنند که قابل تغییر نیستند. سپس این تصاویر به آزمایشگاه ارسال می شوند و در آزمایشگاه موارد لازم برای ترمیم دندان انجام می شود تا دندان های جدید متناسب با شرایط دندان های طبیعی بیمار ساخته شوند.
- صرفه جویی در وقت و هزینه با قالب گیری دیجیتال
استفاده از دستگاه اسکنر دیجیتال دندانپزشکی، امکان خطای انسانی هنگام قالب گیری دندان شما را از بین می برد. زمانی که دندانپزشک شما مجبور نیست از یک دندان شما چندین بار قالب گیری کند، باعث صرفه جویی در هزینه و وقت شما خواهد شد. هیچ کس دوست ندارد شود تا یک مرحله از قالب گیری سنتی یک بار دیگر تکرار شود چراکه به هر دلیلی سینی قالب گیری به درستی از دهان خارج نشده بود.
این مسئله باید برای شما نیز بسیار حائز اهمیت باشد که دندانپزشکی را پیدا کنید که با استفاده از تکنولوژی تلاش می کند تا در وقت و هزینه شما صرفه جویی کند. هر روزه بر تعداد دندانپزشکانی که تلاش می کنند از قالب گیری دیجیتالی و البته سایر روش های این چنینی استفاده کنند افزوده می شود چراکه آن ها به خوبی می دانند که این مسئله باعث رضایت هرچه بیشتر بیماران از پروسه درمانی آن ها خواهد شد.
تفاوت قالب گیری سنتی و مدرن
تغییر در تکنولوژی دندانپزشکی این امکان را برای دندانپزشکان فراهم کرده است که بدون ایجاد رفلکس گگ در بیماران، قالب گیری لازم بر روی دندان های آن ها را انجام دهند.
قالب گیری های دندانپزشکی دیجیتال حداقل تهاجم را به همراه دارند و بسیار دقیق هستند. بنابراین می توانید از ترمیم دندان های خود که طبیعی به نظر خواهند رسید لذت ببرید.
پروسه قالب گیری به صورت دیجیتال یک انقلاب بزرگ در علم دندانپزشکی است که خطای انسانی در آن به حداقل رسیده است و فناوری با کمترین اشتباه، بهترین ترمیم را برای بیماران ایجاد کرده است.
سخن آخر
اسکن دیجیتال دندان را می‌توان از پیشرفته‌ترین و البته دقیق‌ترین شیوه‌ها برای قالب گیری یا جمع آوری اطلاعات از ساختار دندان‌ها به حساب آورد. در این شیوه از تکنولوژی‌های مختلفی استفاده می‌شود که در نهایت اطلاعات جامعی را از دندان‌های بیمار استخراج می‌کند. دندانپزشکان از این اطلاعات به منظور ساخت قالب برای پروتز، لمینت، بریج، ایپملنت و… استفاده می‌کنند.
از طرفی این اطلاعات برای سایر اقدامات دندانپزشکی هم کاربرد دارد. برای این روش از فناوری‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام از آنها نقاط ضعف و قوت خود را دارند. اما در هر حال مزایای زیادی هم دارد و این فارغ از نوع تکنولوژی آن است. دقت بیشتر، صرفه جویی در زمان، احساس راحتی بیمار، افزایش سرعت و… همگی از مزیت‌هایی است که این تکنولوژی نوین به همراه دارد.
