تاثیر سرطان و شیمی درمانی بر دهان و دندان

سرطان می‌تواند تاثیرات مختلفی بر دندان‌ها داشته باشد. برای مثال، درمان سرطان ممکن است شامل شیمی درمانی و رادیوتراپی باشد که می‌تواند باعث خشکی دهان شود. این مسئله می‌تواند باعث افزایش خطر برای بروز عفونت‌های دندانی و تسریع فرایند تعفن دندان شود. همچنین، برخی داروهای استفاده شده در درمان سرطان می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند. در نتیجه، برای حفظ سلامت دندان‌ها، بیماران سرطان باید به دندان‌های خود توجه و مراقبت کنند و با دندان‌پزشک خود مشاوره کنند.

عوامل پس زدن و عفونت ایمپلنت

میزان رشد و تکثیر سلول های سرطانی نسبت به اکثر سلول های بدن بسیار بالاتر است و دارو های مورد استفاده در شیمی درمانی در واقع سلول های  با الگوی رشد بالا  را از بین می برد و از این طریق باعث درمان سرطان می شود.

اما گاهی این دارو ها باعث آسیب به سلولهای سالم و غیر سرطانی بدن که  به طور طبیعی سرعت رشد بالایی دارند -مشابه سرعت رشد و تکثیر سلول های سرطانی- نیز می شوند. به همین دلیل است که شیمی درمانی ممکن است باعث آسیب به بافت نرم و مرطوب دهان و غدد تولید کننده بزاق بیمار شود. داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی با تغییرات در هورمون های بدن و تغییر در ساختار بزاق دهان نیز می توانند باعث پوسیدگی دندان ها شوند. همچنین شیمی درمانی می تواند باعث زخم و دردناک شدن بافت دهان و لثه های بیمار، خشکی دائمی دهان، سوزش یا زخم و تورم زبان، عفونت و تغییر در ذائقه شود.

راه حل پیشگیرانه جلوگیری از عوارض شیمی درمانی بر دندان ها

بهترین حالت برای پیشگیری از این مشکلات، مراجعه به دندانپزشک یک ماه قبل از شروع شیمی درمانی ست.دندانپزشک معاینات لازم را انجام می دهد، در صورت نیاز دستور تصویر برداری از دندانها را می دهد و اگر دندانی نیاز به رسیدگی داشته باشد، اقدامات مناسب را انجام خواهد داد. با مراجعه به دندان پزشک نمی توان از همه عوارض ایجاد شده برای دهان و دندان جلوگیری کرد اما می توان از شدت آنها کاست.

روش های مراقبت از دهان و دندان بعد از شروع درمان

بافت دهان، لثه ها، زبان و دندان های خود را به طور مرتب چک کنید تا در صورت ایجاد مشکل قبل از حاد شدن وضعیت به پزشک مراجعه کنید.

دهان خود را مرطوب نگه دارید.

در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید.

می توانید یخ بمکید.

از آدامس یا آب نبات های بدون قند استفاده کنید . به علت خشکی دائمی دهان نیاز به یک کمکی برای تولید بزاق دارید.

محیط دهان، لثه ها، زبان و دندان های خود را با مسواک بسیار لطیف به آرامی مسواک بزنید.

شما  نباید از دهان شویه های الکلی استفاده نمایید و به جای آن از خمیردندان های دارای فلوراید استفاده کنید.

باید هر روز بین دندان های خود را نخ دندان بکشید. اگر قسمتی از لثه هایتان خونریزی یا آسیب دیدگی دارد و یا دندانی دارید که درد می کند آن قسمت را نخ نکشید.

چند بار در روز دهان خود را با محلول آب نمک( یک چهارم قاشق چایخوری نمک محلول در آب) و یا  میتوانید از محلول جوش شیرین در آب( یک قاشق چایخوری جوش شیرین در آب) بشویید و آب کشی کنید.

روش های مراقبت از دهان در صورت ایجاد زخم

غذاهای مفید که بلع شان آسان است و نیاز به جویدن زیاد ندارند در برنامه غذایی خود قرار دهید.

گازهای کوچک به غذایتان بزنید، به آرامی بجوید و مایعات را همراه وعده های غذایی خود میل کنید.

غذاهای نرم و مرطوب مثل تخم مرغ آب پز ، سیب زمینی پوره شده، غلات پخته و …. میل کنید.

اگر در بلع غذا مشکلی دارید،غذایتان را با سس، آبگوشت یا خورشت، ماست و مایعات نرم کنید.

حتما تا رفع مشکل با پزشک خود در ارتباط باشید.

غذاهای تند داغ اسیدی و قندی که می تواند باعث تحریک بافت دهان و دندان شوند را کنار بگذارید.

سعی کنید

از خلل دندان استفاده کنید.

مصرف دخانیات و نوشیدنی های الکلی در این دوران ممنوع است.

عوارض شیمی درمانی

هر چند شیمی درمانی در درمان سرطان تاثیرات مثبت چشم گیری دارد، اما عوارض جانبی نیز به همراه دارد. این عوارض ممکن است در هر شخص با شخص دیگر-بسته به دارو های مورد استفاده برای بیمار و نحوه واکنش بدن بیمار به دارو ها- متفاوت باشد. البته اکثر این عوارض بعد از اتمام شیمی درمانی رفع می شوند. بعضی از این عوارض جانبی با انجام اقدامات پیشگیرانه، استفاده از دارو هایی که پزشک معالج توصیه می کند و انجام بعضی دستورالعمل ها قابل کنترل هستند.

یکی از این عوارض، مشکلاتی است که برای دهان و دندان های بیمار ممکن است ایجاد شود و غذا خوردن و حتی صحبت کردن را برای بیمار سخت می کند. به احتمال زیاد باعث ایجاد عفونت خواهد شد که برای بیمار خطرناک است. در موارد حاد ممکن است این موارد مانع ادامه درمان شود.