درمان ارتودنسی یکی از موثرترین راهها برای اصلاح ناهنجاریهای دندان و فک است. بسیاری از افراد قبل از شروع این درمان، نگرانیهایی در مورد روند و مراحل آن دارند. آشنایی با جزئیات این فرآیند، به شما کمک میکند تا با آرامش و آگاهی کامل، قدم در این مسیر بگذارید. در این مقاله، تمامی مراحل ارتودنسی را از ابتدا تا انتها به صورت کامل بررسی خواهیم کرد.
مراحل اصلی درمان ارتودنسی دندان
این درمان یک فرآیند چندمرحلهای است که با دقت و برنامهریزی توسط متخصص ارتودنسی انجام میشود. این مراحل با توجه به نوع مشکل و روش درمانی ممکن است کمی متفاوت باشند.
۱. معاینه اولیه و طرح درمان
اولین و مهمترین قدم، مراجعه به متخصص ارتودنسی است. در این جلسه، متخصص با بررسی دقیق وضعیت دندانها و فک شما، بهترین روش درمانی را با توجه به سن، نوع ناهنجاری و بودجه شما پیشنهاد میدهد. در این مرحله، مدت زمان تقریبی و هزینه درمان نیز مشخص میشود.
۲. تصویربرداری و قالبگیری دقیق
برای تشخیص دقیق و برنامهریزی اصولی، دندانپزشک نیاز به تصاویر و مدلهای دقیق از دندانهای شما دارد:
- عکسبرداری رادیولوژی (OPG): این عکسها وضعیت ریشههای دندان، سلامت فک و دندانهای نهفته را نشان میدهند.
- عکسهای رنگی (فتوگرافی): این تصاویر برای ارزیابی زیباییشناختی چهره و دندانها و همچنین بررسی بافتهای نرم دهان استفاده میشوند.
- قالبگیری از دندانها: با استفاده از مواد مخصوص، از دندانهای شما قالبگیری میشود تا مدل دقیقی برای برنامهریزی درمانی ساخته شود.
۳. آمادهسازی و ترمیم دندانها
قبل از نصب هرگونه وسیله ارتودنسی، باید تمامی مشکلات دندانی مانند پوسیدگیها و بیماریهای لثه درمان شوند. پس از ترمیم، دندانها به طور کامل تمیز و پولیش میشوند تا برای نصب براکتها آماده شوند.
۴. نصب براکتها و آغاز درمان
در این مرحله، بسته به نوع ارتودنسی انتخابی (ثابت، متحرک، سرامیکی، لینگوال یا دیمون)، براکتها بر روی دندانها قرار میگیرند.
- ثابت: براکتها با چسب مخصوص روی دندانها نصب شده و با سیمهای ارتودنسی به یکدیگر متصل میشوند.
- متحرک: پلاکهای متحرک که از قبل در لابراتوار ساخته شدهاند، به بیمار تحویل داده میشوند.
۵. مراجعات منظم و تنظیمات دورهای
یکی از کلیدیترین بخشهای این درمان، مراجعات منظم به متخصص است. در این جلسات که معمولاً هر ۴ تا ۸ هفته یکبار انجام میشود، دندانپزشک براکتها و سیمها را تنظیم میکند تا دندانها به تدریج و در جهت صحیح حرکت کنند.
۶. خارج کردن براکت و نصب نگهدارنده (ریتینر)
پس از پایان دوره درمانی و رسیدن به نتیجه مطلوب، براکتها با دقت از روی دندانها برداشته میشوند. برای جلوگیری از بازگشت دندانها به حالت قبلی، استفاده از نگهدارنده یا ریتینر برای یک دوره مشخص ضروری است. ریتینر به دندانها کمک میکند تا در جایگاه جدید خود تثبیت شوند.
انواع ارتودنسی: انتخاب بهترین روش
انتخاب نوع این درمان بر اساس شرایط شما صورت میگیرد:
- ثابت: رایجترین نوع، با استفاده از براکتهای فلزی.
- متحرک: برای ناهنجاریهای جزئی و در کودکان، با قابلیت خارج کردن از دهان.
- سرامیکی: مشابه نوع ثابت، اما با براکتهای همرنگ دندان که کمتر دیده میشوند.
- لینگوال (پشت دندانی): براکتها در پشت دندانها نصب میشوند و کاملاً نامرئی هستند.
- دیمون: سیستمی پیشرفته با براکتهای خودبازشونده که نیاز به مراجعات کمتر دارد.
ارتودنسی متحرک: مزایا و معایب
✅ مزایا:
- قابل خارج کردن: برای غذا خوردن و مسواک زدن میتوان آن را برداشت.
- راحتی بیشتر: فشار کمتری روی دندانها وارد میکند.
- مناسب برای کودکان: برای اصلاح مشکلات جزئی فک و دندان در سنین رشد ایدهآل است.
- هزینه کمتر: معمولاً قیمت پایینتری نسبت به ثابت دارد.
- عدم محدودیت غذایی: چون هنگام غذا خوردن خارج میشود، نیازی به رژیم خاصی نیست.
❌ معایب:
- کارایی محدود: فقط برای مشکلات جزئی دندان مناسب است.
- نیاز به همکاری بیمار: اگر بیمار پلاک را مرتب استفاده نکند، درمان مؤثر نخواهد بود.
- تأثیر روی تکلم: ممکن است در روزهای اول باعث نوک زبانی صحبت کردن شود.
- کندتر بودن نتایج: زمان درمان معمولاً طولانیتر است.
ارتودنسی ثابت: مزایا و معایب
✅ مزایا:
- کارایی بالا: برای اصلاح ناهنجاریهای شدید دندانی و فکی بهترین گزینه است.
- نتایج دقیقتر: دندانها با کنترل کامل حرکت میکنند.
- زمان درمان کوتاهتر: معمولاً سریعتر از متحرک به نتیجه میرسد.
- مناسب برای همه سنین: هم کودکان و هم بزرگسالان میتوانند از آن استفاده کنند.
❌ معایب:
- ثابت بودن: بیمار نمیتواند آن را خارج کند.
- محدودیت غذایی: باید از غذاهای سفت و چسبنده پرهیز کرد.
- ظاهر قابل مشاهده: براکتهای فلزی یا سرامیکی دیده میشوند.
- مشکلات بهداشتی: تمیز کردن دندانها سختتر است.
کدام روش بهتر است؟
| معیار | متحرک | ثابت |
|---|---|---|
| میزان ناهنجاری | مشکلات جزئی | ناهنجاریهای شدید |
| سن بیمار | بیشتر برای کودکان | همه سنین |
| ظاهر | کمتر قابل مشاهده | قابل مشاهده (به جز لینگوال) |
| هزینه | مقرونبهصرفهتر | هزینه بالاتر |
💡 نکته :
- اگر مشکل دندانی جزئی دارید و میخواهید انعطافپذیری بیشتری داشته باشید، ارتودنسی متحرک انتخاب خوبی است.
- اگر ناهنجاری شدید دارید و به دنبال نتایج دقیق و سریع هستید، ارتودنسی ثابت گزینه بهتری است.
ارتودنسی برای چه کسانی مناسب است؟
ارتودنسی فقط برای کودکان و نوجوانان نیست. اگر دچار مشکلاتی مانند:
- کراودینگ: شلوغی و نامرتبی دندانها
- کراس بایت: قرار گرفتن غیرطبیعی دندانهای بالا و پایین روی یکدیگر
- اپن بایت : عدم تماس دندانهای جلویی بالا و پایین در هنگام بستن دهان
- آندربایت: جلو بودن فک پایین نسبت به فک بالا
- فاصله بین دندانها: وجود فضاهای خالی بین دندانها
هستید، احتمالاً کاندید مناسبی برای درمان ارتودنسی محسوب میشوید.
هزینه ارتودنسی
عوامل بسیاری بر هزینه ارتودنسی دندان تاثیر می گذارند، شدت ناهنجاری دندان ها، نوع درمان، سن، مدت زمان درمان، انتظار بیمار و هزینه های جانبی همگی بر هزینه نهایی ارتودنسی تاثیر دارند.
متخصص ارتودنسی در ابتدا با بررسی دهان و دندان بیمار و انتخاب روش مناسب درمان، هزینه ارتودنسی را برای بیمار مشخص می کند.
سوالات متداول
۱. آیا ارتودنسی درد دارد؟
در روزهای ابتدایی پس از نصب براکت یا تنظیم آنها، ممکن است کمی احساس درد و ناراحتی داشته باشید که با مصرف مسکنهای تجویزشده قابل کنترل است و به مرور زمان از بین میرود.
۲. آیا سن بر روی درمان ارتودنسی تاثیر دارد؟
خیر، درمان ارتودنسی محدودیت سنی ندارد، اما شروع آن در سنین پایینتر (کودکی) میتواند فرآیند را سادهتر و کوتاهتر کند.
۳. چگونه از دندانها در طول درمان مراقبت کنیم؟
رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار حیاتی است. استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی، نخ دندان و دهانشویه و پرهیز از مصرف غذاهای سفت و چسبناک ضروری است.
بدون نظر